ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ထြက္ပစၥည္းေရာင္းခ်မႈ ကင္းစင္ေရး ေျခလွမ္းသစ္
==================
==================
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးၿမိဳ႕ေတာ္ ရန္ကုန္ကို ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္မ်ား၏ အစိတ္အပိုင္းမ်ားျဖင့္ အလွဆင္ပစၥည္း၊ စားေသာက္ကုန္၊ လူ႕အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်မႈ ကင္းစင္သည့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ေရး ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္တြင္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ဒုတိယပတ္က ပထမဆံုးလႈပ္ရွား မႈစတင္ခဲ့သည္။
WWF(ျမန္မာ)၏ ၂၀၁၇ တြင္ျပဳလုပ္သည့္ စစ္တမ္းအရ ေရႊတိဂံုေစတီႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစ်း၌ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ထြက္ ပစၥည္း မ်ား အမ်ားဆံုးေရာင္းခ်ေနၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစ်းတြင္ ဆင္စြယ္ျဖင့္ျပဳ လုပ္ေသာ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္း ေရာင္း၀ယ္သည့္ဆိုင္ ၆၇ ရာခိုင္ ႏႈန္းရွိၿပီး ေရႊတိဂံုေစတီ၌ ၃၀ရာခိုင္ ႏႈန္းရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ယင္းေၾကာင့္ ရန္ကုန္ကို ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ထြက္ ပစၥည္း ေရာင္း၀ယ္မႈကင္းမဲ့ဇုန္အျဖစ္ စံျပ သတ္မွတ္ႏိုင္ေရး ပညာေပးလႈပ္ ရွားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ဥေရာပ သမဂၢသံအမတ္ႏွင့္ ဒိန္းမတ္သံ အမတ္တို႔ကလည္း ရန္ကုန္ကို သႀကၤန္ကာလမတိုင္မီ ေတာ႐ုိင္း တိရစာၦန္ေရာင္း၀ယ္မႈကင္းစင္ ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ရန္ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရး ေမွ်ာ္လင့္ ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ပညာေပးမႈမ်ား ဆက္တိုက္ ေဆာင္ရြက္ေနသည္ဆိုေသာ္လည္း ထိေရာက္သည့္ အားေပးကူညီမႈ မ်ား အားနည္းေနေၾကာင္း ျမန္မာ ႏိုင္ငံငွက္ႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္း က်င္ထိန္းသိမ္းေရး အသင္းဥကၠ႒ ဦးသိန္းေအာင္က ေထာက္ျပ သည္။
‘‘ဒီဆိုင္မွာ ေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္သားမ်ားမေရာင္းပါ၊ ေလဆိပ္မွာလည္းေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ထြက္ ပစၥည္းလက္၀တ္ရတနာ မေရာင္းပါလို႔ေရးထားတဲ့ ပိုစတာေတြကပ္ထားတာပဲေတြ႕ရတယ္’’ ဟု ၎ကဆိုသည္။
ေတာ႐ုိင္းတိရစာၦန္မ်ားကာ ကြယ္ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ ပစၥည္း ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမႈ မရွိေစေရး ႐ုပ္သံအစီအစဥ္မ်ား၊ ဇာတ္ လမ္းတြဲမ်ားတြင္စာတန္းထိုးအသိ ေပးျခင္း၊ သတင္းစာႏွင့္ ဂ်ာနယ္ မ်ားတြင္ ေဆာင္းပါးမ်ားေဖာ္ျပ ျခင္းျဖင့္ ကာလရွည္စီမံခ်က္ျဖင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္ အသိေပးလႈပ္ရွားျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း ဦးသိန္းေအာင္က အႀကံျပဳသည္။
‘‘လုပ္တာေတာ့ လုပ္ေန တယ္။ ပညာေပးကသိပ္မထိ ေရာက္ဘူးျဖစ္ေနတယ္။ အစိုးရ က ေတာ႐ုိင္းတိရစာၦန္တရားမ၀င္ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမႈနဲ႕ ပတ္ သက္ၿပီးကာကြယ္ေရးမွာ ဘတ္ ဂ်က္ပိုေပးရမယ္’’ ဟုဆင္ထိန္း သိမ္းေရး ေဆာင္ရြက္ေနေသာ မဂၤလာျမန္မာအုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဒါ႐ုိက္ တာ ဦးဖုန္း၀င္းကေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သဘာ၀ နယ္ေျမမ်ားႏွင့္ သယံဇာတမ်ား စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ထိန္းသိမ္းေရး အတြက္ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္၊ သဘာ၀အ ပင္မ်ားႏွင့္ သဘာ၀နယ္ေျမမ်ား ထိန္းသိမ္းေရးဥပေဒ ၁၉၉၄ ႏွင့္ ေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္ႏွင့္ သဘာ၀ အပင္မ်ား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ သဘာ၀နယ္ေျမမ်ား ထိန္းသိမ္း ေရးနည္းဥပေဒ ၂၀၁၂ တို႔ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး အမ်ိဳးသားဥယ်ာဥ္၊ အဏၰ၀ါအမ်ိဳးသားဥယ်ာဥ္၊ ေတာ ႐ုိင္းတိရစာၦန္ေဘးမဲ့ေတာစသည့္ သဘာ၀နယ္ေျမအမ်ိဳးအစားမ်ား ကို တည္ေထာင္ကာ ရွားပါးေတာ ႐ိုင္းတိရစာၦန္မ်ားကို ထိန္းသိမ္းေန သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မ်ိဳးသုဥ္း မည့္အႏၲရာယ္မွကာကြယ္ရမည့္ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္မ်ားကိုသံုးမ်ိဳးခြဲ ထားၿပီး လံုး၀ကာကြယ္ထားသည့္ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္မ်ိဳးစိတ္ ၉၈ မ်ိဳး၊ သာမန္ကာကြယ္ထားသည့္ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ ၆၁မ်ိဳး၊ ရာသီ အလိုက္ ကာကြယ္ထားသည့္ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ မ်ိဳးစိတ္ ၁၅မ်ိဳးရွိေၾကာင္း ေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္ႏွင့္ သဘာ၀အပင္မ်ား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ သဘာ၀နယ္ ေျမမ်ား ထိန္းသိမ္းေရးဥပေဒတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
လံုး၀ကာကြယ္ထားသည့္ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္မ်ိဳးစိတ္ ၉၈ မ်ိဳးတြင္ သမင္၊ ဆင္၊ က်ား၊ လင္းပိုင္၊ ၀က္၀ံ၊ တ႐ုတ္သင္းေခြ ခ်ပ္၊ ေဒါင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ႀကိဳးၾကာ၊ သာလိကာ၊ လိပ္ၾကက္တူေရြး၊ စပါးႀကီးေႁမြတို႔ပါ၀င္သည္။
ရပ္ကြက္ေစ်းမ်ားတြင္လည္း ဆတ္၊ ေခ်၊ သမင္၊ ငံုး၊ ခ်ိဳးစသည္ တို႔ ေရာင္း၀ယ္မႈမ်ားရွိေန၍ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ ကာကြယ္ထိန္း သိမ္းေရး လုပ္ကိုင္ေနသူမ်ား သည္ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာမ်ား အထိအသိပညာေပးရန္ လိုအပ္ ေနသည္။
အျမန္လမ္းမႀကီး ေဘးတစ္ ေလွ်ာက္ရွိ စားေသာက္ဆိုင္မ်ား တြင္ထန္းရည္ႏွင့္ ေတာေကာင္ သားေကာင္မ်ား ေရာင္းခ်ေန သကဲ့သို႔ ထမင္းဟင္းေရာင္းခ် သည့္ ဆိုင္မ်ား၌ ေတာေကာင္ သားဟင္းလ်ာမ်ားကို ဦးစားေပး ေရာင္းခ်ေနသည္။
‘‘ေတာေကာင္သားေရာင္း တဲ့စားေသာက္ဆိုင္ေတြကို အရင္ က၀န္ခံလက္မွတ္ထိုးခိုင္းထားတာ ရွိတယ္ ပညာေပးခဲ့ၿပီးၿပီ။ အခုစစ္ ေဆးလို႔ ေရာင္းခ်ေနတာေတြ႕ရင္ အေရးယူမႈစမယ္’’ ဟုအလံုၿမိဳ႕ နယ္သစ္ေတာဦးစီးဌာနွ ဦးစီးအ ရာရွိ ေဒၚခင္သီတာထြန္းက ေျပာ သည္။
အသိပညာ ေပးရာတြင္ လည္း ေအာက္ေျချပည္သူလူထု ကို ပညာေပးျခင္းႏွင့္ အစိုးရတာ ၀န္ရွိမ်ားကို ပညာေပးျခင္းႏွစ္မ်ိဳး ရွိရာ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားကိုမႈ ပညာေပး႐ံုသာမက ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ရမည့္ အစီအစဥ္၌ ပါ၀င္ေရးတြန္းအားေပးရန္ လို အပ္ေၾကာင္း ၎ကေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁၉၉၇ က တည္းက လက္မွတ္ေရးထိုးထား သည့္ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ထြက္ပစၥည္း မ်ား ႏိုင္ငံတကာသုိ႔ ကုန္သြယ္ တင္ပို႔ျခင္း၊ တစ္ဆင့္ခံျပန္တင္ ပို႔ျခင္း တားျမစ္သည့္ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူညီခ်က္ကို လိုက္နာမႈ အားနည္းေနေသးေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဥေရာပသမဂၢ သံအမတ္က ေျပာသည္။
အာရွတြင္ အႀကီးမားဆံုး ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ ေရာင္း၀ယ္ ေသာေစ်းကြက္ဟု သတ္မွတ္ခံရ ေသာတ႐ုတ္ႏွင့္ ေဟာင္ေကာင္၌ ဆင္စြယ္ႏွင့္ အျခားေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္ပစၥည္းမ်ား တင္သြင္း ေရာင္း၀ယ္ျခင္းကို ပိတ္ပင္ရာ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္း ေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္း၀ယ္ ျခင္းကိုမပိတ္ပင္ပါက ၀ယ္လို အားကိုျဖည့္ဆည္းေပးေသာ ေစ်း ကြက္တစ္ခုအျဖစ္ေရာက္လာ ႏိုင္ သည္ဟု ယူဆရေၾကာင္း ျမန္မာ ႏိုင္ငံဆိုင္ရာဥေရာပသမဂၢသံအ မတ္ကေျပာသည္။
ေရႊတိဂံုေစတီတြင္ အသိ ပညာေပး ေဆာင္ရြက္သကဲ့သို႔ မႏၲေလးႏွင့္ က်ိဳက္ထီး႐ိုးေစတီ တို႔ ၌ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီးေရာင္းခ်မႈ မ်ားရွိပါက သတိေပးၿပီး ေနာက္ ဆံုးအဆင့္ အေရးယူမည္ဟု WWF(ျမန္မာ) မွ တာ၀န္ရွိသူူက ေျပာသည္။
‘‘ေဂါပကအဖြဲ႕ကလည္း မ ေရာင္းဖို႔ေျပာထားတယ္။ သစ္ ေတာကလည္း သစ္ေတာဥပေဒ ေတြ အသိေပးထားတယ္။ မ ေရာင္းဖို႔လည္း သစ္ေတာဝန္ထမ္း ေတြကေျပာထားတယ္။ အရင္က ေရာင္းတဲ့ဆိုင္တခ်ိဳ႕ဆိုအခု အ ထည္ဆိုင္ေတြအျဖစ္ ေျပာင္းသြား ၿပီ။
မေရာင္းေတာ့ဘူး။ ေရာင္းရင္အဖမ္းလည္းခံရမယ္၊ ဆိုင္လည္း ပိတ္ရမယ္။ ကိုယ့္အက်ိဳးစီးပြားအ ထိခံၿပီးမေရာင္းေတာ့ဘူး’’ ဟု ေရႊတိဂံုေတာင္ဘက္မုခ္ရွိ ေစ်း သည္ ဦးသိန္းေရႊကေျပာသည္။ ။
===========
By ၿဖိဳးၿဖိဳးေ၀
7Day News Journal
