●ရာဇ၀င္မွာ အေရးခံမယ့္ လူစားမ်ိဳးေတြလား၊
●ရာဇ၀င္မွာ အဆဲခံမယ့္လူစားမ်ိဳးေတြလား။
—————————————————
(မွဴးေဇာ္)
အခုရက္ပိုင္း ျမန္မာႏုိင္ငံက Facebook မွာ Trending တစ္ခု ျဖစ္လာေနတဲ့ R2P ဖိတ္ေခၚခ်က္ေတြ၊ ၾကဳိဆိုတာေတြနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ဆိုေရးရွိလာတဲ့အတြက္ အားလုံးသိေအာင္ ဆိုပါရေစ။
—————————————————
[Shock-1]
ေရွာ့ခ္ဆိုတာ ေသြးေလစီးဆင္းမႈ ရပ္တန္႕သြားရေလာက္တဲ့ ေဝဒနာ တစ္မ်ဳိးပါ။ ေသြးစီးဆင္းမႈ အားနည္းသြားတဲ့အတြက္ ကိုယ္ခႏၶာအစိတ္အပိုင္းေတြ ပုံမွန္အလုပ္လုပ္ဖို႕အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ႕ အာဟာရေတြ မရေတာ့တဲ့ အေျခအေနကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူမႈပတ္ဝန္းက်င္မွာေတာ့ ထင္မွတ္မထားတဲ့ အေျခအေနတစ္ခုကို ၾကားသိလိုက္ရတဲ့အခ်ိန္မွာ တုန္လႈပ္ျခင္း ၾကီးစြာ ျဖစ္ရတဲ့ အေနအထားပါ။
R2P နဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ေရးသားေနၾကတဲ့အထဲမွာ တစ္ခ်ဳိ႕ေမာင္ေတြ ေရးသားတာ ဖတ္ရေတာ့ ေရွာ့ခ္ တစ္ခု လို႕ ဆိုႏိုင္ေအာင္ အံ့ၾသမိပါတယ္။ R2P ဝင္မွာကို ၾကဳိဆိုၾကတယ္။ ေထာက္ခံၾကတယ္။ သူတို႕ရဲ႕ အေၾကာင္းျပခ်က္ကို ၾကည့္လိုက္ရင္လည္း (၁) R2P ဝင္ရင္ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ဖမ္းဆီးျပီး ICC ကို တင္မယ္။ (၂) ဒါဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးကေန စစ္တပ္ကို ဖယ္ရွားႏုိင္ျပီ စသျဖင့္။ တစ္ခ်ဳိ႕ကလည္း ၂၀၀၈ ျပင္ဆင္ေရးနဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ျပီး ေရးၾကျပန္တယ္။ ဒီ Account ေတြကို ၾကည့္လိုက္ရင္လည္း မ်ားေသာအားျဖင့္ အမည္အတုေတြနဲ႕ ေရးၾကတာ မ်ားပါတယ္။
တစ္ကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ UN Controlled Safe Zone တစ္ခု ထြက္ေပၚလာျပီးေတာ့ ကိုဆိုဗိုလိုႏိုင္ငံသစ္ ထူေထာင္ေရးကို ဦးတည္ေနတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာပါပဲ။ ပထမ-R2P အမည္နဲ႕ UN တပ္ေတြ ဝင္လာမယ္၊ ဒုတိယ – UN Safe Zone တစ္ခု တည္ေဆာက္မယ္၊ တတိယ-UN Control Zone ထဲမွာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေတာင္းမယ္၊ စတုတၳ- သီးျခားႏုိင္ငံ ထူေထာင္မယ္။ ေျပာရရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ပိုင္နက္ထဲက ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း ပဲ့ထြက္သြားမယ္။ ျပည္ပက်ဴးေက်ာက္တုိက္ခိုက္မႈကို R2P မ်က္ႏွာဖုံးနဲ႕ ျမန္မာ့ပိုင္နက္ကို သိမ္းပိုက္ျခင္း လို႕ ရွင္းရွင္းပဲ ဆိုခ်င္ပါတယ္။ ဒါကို ၾကဳိဆိုတယ္ ဆိုတဲ့ ေမာင္တစ္ခ်ဳိ႕ေတြကိုလည္း R2P ရဲ႕ လားရာကို အဆုံးအထိ ေတြးၾကည့္ၾကဖို႕ သတိေပးခ်င္ပါတယ္။
တစ္ကယ္ေတာ့ R2P ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ Humanitarian intervention ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္လိုပဲ ေခါင္းစဥ္တပ္တပ္၊ တရားမ၀င္ က်ဴးေက်ာ္စစ္/ ရန္စမႈ သက္သက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ လုံျခဳံေရးေကာင္စီရဲ႕ အတည္ျပဳခ်က္ ရွိျခင္း၊ မရွိျုခင္းကလည္း Mandate ရွိျခင္း မရွိျခင္းကို ကိုယ္စားျပဳပါတယ္။
(R2P အေၾကာင္း ေနာက္မွ အေသးစိတ္ ေရးပါဦးမယ္)
—————————————————
[Shock-2]
ရန္ကုန္မွာ ရွိတဲ့ အေမရိကန္သံအမတ္ၾကီးက Ethnic cleansing ေျမာက္တယ္ လို႕ ထုတ္ေဖာ္လာတဲ့ ကိစၥ။ ဒါကို အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးက ေျပာထားတယ္ ဆိုျပီး ကိုးကားျပီး ေျပာခဲ့တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ကမာၻမွာ စပိုင္ေတြကို ပုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖန္႕က်က္ထားျပီး သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ႏႈိက္ယူေနတဲ့ နန္းက်ေတာ့မယ့္ ပါဝါႏုိင္ငံၾကီး (နန္းက်ေတာ့မယ့္ ဆိုတာက စစ္ေရးနည္းပညာမွာ ရုရွား၊ စီးပြားေရးမွာ တရုတ္ရဲ႕ ေက်ာ္လႊားမႈကို ခံရေတာ့မယ့္ အေနအထား)က သံတမန္တစ္ေယာက္က ဒီလို လက္လြတ္စပယ္ ေျပာၾကားလိုက္ျခင္းဟာ အံ့အားသင့္ဖြယ္ရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ မေျပာသင့္ မေျပာထိုက္တဲ့ ေျပာၾကားမႈ၊ လက္လြတ္စပယ္ ေျပာၾကားမႈ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီျဖစ္ရပ္က ဘာကို အမွတ္ရေစသလဲ ဆိုရင္ အီရတ္မွာ WMD ေတြ ရွိတယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ (ျပီးေတာ့ ဘာ WMD မွ မရွိခဲ့ပါဘူး)၊ လစ္ဗ်ားမွာ ဓါတုလက္နက္ေတြ ရွိတယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ (ျပီးေတာ့ ဘာ ဓါတုလက္နက္မွ မရွိခဲ့ပါဘူး) ဆိုတာေတြကို ျပန္ျပီး အမွတ္ရလာေစပါတယ္။ ဒီယုံျမင္လို႕ ဒီျခဳံထြင္တာလား စဥ္းစားစရာ ေကာင္းေနျပန္ပါတယ္။ ဒါဟာ ႏုိင္ငံေရးအာဂ်င္ဒါကို ဇာတ္ေၾကာင္းဆင္တဲ့သေဘာလား ေမးစရာ ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။
—————————————————
[Shock-3]
တရုတ့္ေလ့လာေရး အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ မိတ္ဆက္တဲ့ပြဲမွာ နန္းက်ေတာ့မယ့္ ပါဝါႏုိင္ငံၾကီးက သံတမန္က ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႕ ဆက္ဆံေရးကို ေျပာသြားပုံ ကို ျပန္ေျပာင္းေျပာျပခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ပါ။ သူ ဆိုလိုတာက ျမန္မာအစိုးရ အရာရွိၾကီးေတြက သူတို႕ကို ေျပာတယ္၊ ဒီလို ဖိအားေတြ အတင္းေပးေနရင္ တရုတ္ႏုိင္ငံဘက္ တြန္းပို႕ရာေရာက္မယ္ ဆိုတဲ့ ေျပာၾကားခ်က္ေတြက စစ္ေအးကာလ အေတြးအေခၚေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ကမာၻမွာက စစ္ေအး မရွိေတာ့ဘူး။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ အက်ဳိးစီးပြားကိုပဲ ၾကည့္ေတာ့တာ။ ေတာင္ကိုရီးယားကိုေတာင္ လွည့္မၾကည့္ေတာ့ဘူး။ ပါကစၥတန္ကို ေထာက္ပံ့မႈေတြ ျဖတ္ေနျပီ။ ျမန္မာႏုိင္ငံက တရုတ္ဘက္ နီးကပ္သြားမယ္ ဆိုရင္ သြားေပါ့။ အဲဒါက အေမရိကရဲ႕ ျပႆနာ မဟုတ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပႆနာသာ ျဖစ္တယ္။ တရုတ္ဘက္ သြားရင္လည္း ေျပာလုိက္မယ္ – Good Luck လို႕ ဆိုတဲ့ ေျပာၾကားခ်က္ပါပဲ။
အေျဖက ရွင္းပါတယ္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာ အၾကမ္းဖက္တိုက္ဖ်က္ေရးနဲ႕ မူဆလင္ေတြ ေထာင္နဲ႕ခ်ီျပီး သတ္ျဖတ္ေနေပမယ့္ မူဆလင္ကမာၻရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကို ရယူလိုတဲ့ အေနနဲ႕ ရခိုင္ပဋိပကၡမွာေတာ့ ျမန္မာကို အားလုံးဝိုင္းျပီး လက္ညဳိးထိုး ဖိအားေပးတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာပါပဲ။ အေမရိကန္ ျပည္တြင္းမွာ မူဆလင္ လူဦးေရတိုးပြားလာမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္တယ္၊ ဗလီအေရအတြက္ ေလွ်ာ့ခ်တယ္။ ေရာက္ျပီးသား မူဆလင္ေတြ ျပန္ပို႕ဖို႕ စစ္တယ္။ ဒီလိုပါပဲ အဂၤလိပ္ေတြဆိုရင္လည္း ေရႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္ေတြကို လက္ခံရမွာစိုးလို႕ အီးယူက ထြက္ရတဲ့အထိ လုပ္ျပၾကတယ္။ ဒါကို Diversionary Foreign Policy လို႕ ေခၚပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံရဲ႕ တစ္ေနရာရာ (ျပည္တြင္းနဲ႕ ျပည္ပ)မွာ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို သတိမျပဳႏိုင္ေအာင္ အျခားတစ္ေနရာရာ (ဥပမာ- ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ရခုိင္အေရး)ကို ကမာၻၾကီးက အာရုံစိုက္လာ ေအာင္ လုပ္ျပရတာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။
—————————————————
CNN Effect
]The CNN effect is a theory in political science and media studies which states that CNN’s use of shocking images of humanitarian crisis’ around the world compels U.S. policy makers to intervene in humanitarian situations they may not otherwise have an interest in.] CNN Effect ဆိုတာက ႏိုင္ငံေရးသိပၸံနဲ႕ မီဒီယာေလ့လာေရးသီအိုရီ တစ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႕ အေမရိကန္ စိတ္ဝင္စားမႈရွိတဲ့၊ အက်ဳိးစီးပြားရွိတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ျဖစ္ရပ္ေတြမွာ ၾကည့္သူေတြကို ေရွာ့ခ္ ျဖစ္သြားေစမယ့္၊ ျဖစ္သြားေစႏိုင္တဲ့ ရုပ္ပုံေတြ၊ ဓါတ္ပုံေတြကို စီအင္န္အင္န္က တစ္ဆင့္ အသုံးခ်ျပီး အေမရိကန္ရဲ႕ ေပၚလစီမိတ္ကာေတြကို ၾကားဝင္စြက္ဖက္ဖို႕ ေဆာင္ရြက္တာကို ေခၚပါတယ္။
ဒါေတြက စစ္ေအးေခတ္ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဘက္စုံမဟာဗ်ဴဟာမွာ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္အေနနဲ႕ သုံးခဲ့တာပါ။ ဗီယက္နမ္မွာ ကလပ္စတာဗုံးေတြ ၾကဲတဲ့အအခ်ိန္ ထြက္ေျပးေနရတဲ့ ဗီယက္နမ္ကေလးငယ္ “နပမ္း”ရဲ႕ ဓါတ္ပုံဟာ ဗီယက္နမ္စစ္ဆန္႕က်င္ေရးကို အရွိန္အဟုန္နဲ႕ ၾကီးထြားလာေစခဲ့ပါတယ္။ ဒီအတိုင္းပါပဲ စစ္ေအးေခတ္ အေရွ႕အုပ္စုႏုိင္ငံေတြ၊ ကြန္ျမဴနစ္(ဆိုရွယ္လစ္)ႏိုင္ငံေတြကို ေရွာ့ခ္ျဖစ္ေစမယ့္ ဗီဒီယို၊ ဓါတ္ပုံေတြကတစ္ဆင့္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ Perception အထင္အျမင္၊ နားလည္မႈေတြကို တည္ေဆာက္ယူတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ တိန္အန္မင္ျဖစ္စဥ္၊ အေရွ႕ဥေရာပႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္ေတြ ျပဳိလဲခန္း၊ ပထမအၾကိမ္ ပင္လယ္ေကြ႕စစ္ပြဲ၊ ၁၉၉၂-၉၅ ေဘာ့စ္နီးယားစစ္ပြဲ၊ မိုဂါဒစ္ရွဴတိုက္ပြဲ၊ အခုေနာက္ပိုင္း ISIS စတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ ျပင္ပက ဝင္ေရာက္တုိက္ခိုက္ႏိုင္မယ့္ အခင္းအက်င္းလို႕ ရႈျမင္လာေစမယ့္ ပုံရိပ္ေတြ၊ ဇာတ္ေၾကာင္းေတြ တည္ေဆာက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္မွာ စီအင္န္အင္န္၊ အဂၤလိပ္ေတြမွာ ဘီဘီစီ၊ အာရပ္ကမာၻမွာ အယ္လ္ဂ်ာဇီးယား စသျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ Perception ကို ပုံသြင္းခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Perception is Reality ဆိုတဲ့အတိုင္း အထင္အျမင္ေတြက အျဖစ္မွန္လို႕ ထင္လာၾကတာပါ။ ဒါဟာ ဘက္စုံစစ္ပြဲ Multi-Dimensional Warfare လို႕ ေခၚၾကတဲ့ ၂၁ ရာစု စစ္ေရးမဟာဗ်ဴဟာရဲ႕ အဆင့္တစ္ဆင့္ ဆိုရင္လည္း မမွားပါဘူး။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ရုရွား၊ တရုတ္ႏုိင္ငံၾကီးေတြဟာလည္း မီဒီယာကို မဟာဗ်ဴဟာ လက္နက္တစ္ခုအျဖစ္ တန္ျပန္ ျမွင့္တင္လာခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏို္င္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ မီဒီယာကတစ္ဆင့္ ပုံေဖာ္တည္ေဆာက္တာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုရင္ မေရာက္ဖူးတဲ့သူေတြက မူဆလင္ေတြကို သတ္ေနတဲ့ႏုိင္ငံလို႕ ထင္ျမင္လာေအာင္ News Story ေတြကို Narrative လုပ္ၾကပါတယ္။
“Those who tell the stories rule the society.”_Plato ပေလတိုေျပာခဲ့သလိုပါပဲ။ အလားတူ ဟစ္တလာေျပာခဲ့တဲ့ မ်ားမ်ားေျပာ၊ ထပ္ခါထပ္ခါေျပာ၊ ၾကာလာရင္ လူေတြက အမွန္လို႕ ယုံလာလိမ့္မယ္ ဆိုတဲ့ ဝါဒျဖန္႕ခ်ိေရး သီအိုရီအတိုင္းပါပဲ။ ႏိုင္ငံတကာအေရးကိစၥေတြမွာ သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို ဘက္စုံမီဒီယာ (သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္း၊ ရုပ္သံ၊ အြန္လိုင္း၊ လူမႈကြန္ယက္) ေတြကေန ဇာတ္ေၾကာင္းေတြ ဖန္တီး၊ ဇာတ္အိမ္ေတြ တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
Information Committee ကို သတင္းမွန္ေတြ တင္ျပခဲ့စဥ္က တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကတဲ့ လစ္ဘရယ္အခ်ဳိ႕ကို အခုခ်ိန္မွာ ေမးခြန္းထုတ္ခ်င္တာ တစ္ခု ရွိပါတယ္။ အစုလိုက္ အျပဳံလိုက္ ရက္ရက္စက္စက္ အသတ္ခံခဲ့ရတဲ့ ျမဳိတိုင္းရင္းသားေတြ၊ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ေတြရဲ႕ သတင္း ႏိုင္ငံတကာမွာ ဘယ္ၾကားမွ မကပ္ဘူး ဆိုတာပါပဲ။ အဲဒီတုန္းက အသတ္ခံရတဲ့သူေတြရဲ႕ ဓါတ္ပုံေတြ ထုတ္ျပန္မေပးဘူး ဆိုရင္ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ထုတ္ျပန္ၾကမလဲ စဥ္းစားေစခ်င္ပါတယ္။ အျဖစ္မွန္ေတြက သူတို႕ ႏုိင္ငံေရးအာဂ်င္ဒါနဲ႕ ဖန္တီးထားတဲ့ ဇာတ္ေၾကာင္းေတြ၊ သတင္းေတြေအာက္မွာ ေခါင္းေတာင္ မေဖာ္ႏို္င္ပါဘူး။
အခုအခ်ိန္မွာ ရဲစခန္းေပါင္း (၃၀)၊ တပ္စခန္း(၁)ခု၊ စုစုေပါင္း လုံျခဳံေရး ဌာန ေပါင္း (၃၁)ခုကို အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ကို ဘယ္သူကမွ သတိမရေတာ့ပါဘူး။ ဘဂၤလားကို ထြက္ေျပးၾကတဲ့ လူေပါင္းမ်ားစြာ ကိစၥကိုပဲ ပုံၾကီးခ်ဲ႕ျပီး အခု R2P အထိ တြန္းလာခဲ့ၾကတာပါ။
—————————————————
The End of Democracy
ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းဟာ ျမန္မာ့အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ နယ္ေျမ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖဲေပးလို႕ မရပါဘူး။ ဖဲ့ေပးတဲ့သူ၊ ဖဲ့ေပးတဲ့ အစိုးရ၊ ဖဲ့ေပးတဲ့ တပ္မေတာ္ဟာ သမိုင္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေႏွာင္းလူေတြရဲ႕ လက္ညဳိးေငါက္ေငါက္ထိုး ဆဲဆို ျပစ္တင္ျခင္းေတြ ခံယူရမယ့္ သမုိင္းတရားခံေတြ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ျပည္ပက်ဴးေက်ာ္ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္မႈကို ဘယ္ႏုိင္ငံသားကမွ လက္မခံပါဘူး။ ႏုိင္ငံသားစင္စစ္ ဧကန္မုခ်ျဖစ္တဲ့သူ ဘယ္သူမွ လက္ခံၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီနဲ႕ မဆိုင္ပါဘူး။ အေျခခံဥပေဒနဲ႕ မဆိုင္ပါဘူး။ စစ္ဆန္႕က်င္ေရး၊ လစ္ဘရယ္ဝါဒနဲ႕ လားလားမသက္ဆိုင္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံတိုင္းက ကိုယ့္ႏုိင္ငံ၊ ကိုယ့္ျပည္သူ၊ ကုိယ့္အက်ဳိးစီးပြားကိုပဲ အေလးထားတာပါ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဘ႑ာေရးပ်က္ကပ္ အလြန္ကေန လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ကမာၻၾကီးမွာ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ ေရပန္းမစားေတာ့ပါဘူး။ လစ္ဘရယ္ဆိုတာ စိတ္ကူးယဥ္ ငေၾကာင္ေတြ အျဖစ္ သတ္မွတ္လာခဲ့ၾကပါျပီ။ အင္အားၾကီးႏုိင္ငံၾကီးေတြ၊ အေနာက္ႏိုင္ငံၾကီးေတြ ဆိုရင္ လူသိထင္ရွားသာ ထုတ္မေျပာတာ ျပည္တြင္းမွာ တင္းက်ပ္ေရးနဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားကာကြယ္ေရးေတြကို အုံနဲ႕ က်င္းနဲ႕ ခ်ေနၾကပါျပီ။ သူတို႕ ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြက ဒါမ်ဳိးေတြကို ဟိုက္လိုက္ မလုပ္ပါဘူး။
Democracy is in Crisis, Democracy Recession စသျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ကင္ပြန္းတပ္ေနၾကေပမယ့္ ကမာၻၾကီးမွာ အက်ဳိးစီးပြား ဦးစားေပးမူဝါဒေတြ ခ်ေနၾကတာပါ။ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ၾကီးမွာရွိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ အားလုံးဟာလည္း ရတဲ့ဘတ္ဂ်က္က ဝန္ထမ္းလစာနဲ႕ ရုံးလုပ္ငန္းအသုံးစရိတ္ မနည္း မီေအာင္ လုပ္ေနရခ်ိန္မွာ အလွဴရွင္ေတြ၊ အလွဴရွင္ေတြရဲ႕ ေငြေၾကးေတြသာ မွီခိုအားထားရာ ျဖစ္ေနတာ သိၾကဖို႕ လိုပါတယ္။ လူ႕အခြင့္အေရး ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္က အရင္က ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံေတြကို ဖိအားေပးဖို႕၊ ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲေတြ ဖန္တီးဖို႕ ပရိုမိုးရွင္းလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီမိုကေရစီတင္ပို႕ေရးလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။
ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုၾကီး ျပဳိကြဲသြားေတာ့ The End of History သမိုင္းနိဂုံးဆိုျပီး လစ္ဘရယ္တစ္ေခတ္ ဆန္းသစ္ေခ်ျပီ ဆိုျပီးေတာ့ လက္ခေမာင္းခတ္၊ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ၾကတယ္။ အခု လက္ရွိ ကမာၻၾကီးဟာ (၁) ၂၀၀၈ ဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္းအလြန္ စီးပြားေရး၊ (၂) ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းရဲ႕ ေနာက္တစ္ဆင့္ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ ဒစ္ဂ်စ္တယ္လိုက္ေဇးရွင္းတို႕ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီဟာ ေရပန္းမစားေတာ့ပါဘူး။ လက္ယာယိမ္းဝါဒီေတြ ေခါင္းေထာင္လာပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို ဘယ္ႏိုင္ငံၾကီးေတြကမွ စိတ္မဝင္စားေတာ့ပါဘူး။ အေမရိကန္သံအမတ္ၾကီး ေျပာသလို ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးက ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ကိစၥ ျဖစ္ေနတဲ့ သေဘာပါပဲ။ ကမာၻတစ္ဝွမ္းလုံးမွာ ဒီမိုကေရစီ ပရိုမိုးရွင္းေတြ လုပ္ခဲ့ျပီးေတာ့ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ဒီမိုကေရစီအေရးဟာ စိတ္ဝင္စားစရာ မေကာင္းေတာ့ပါဘူး။
—————————————————
ႏို္င္ငံေတာ္ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနဲ႕ R2P
R2P ဆုိတာ နုုိင္ငံတစ္နုုိင္ငံအေနနဲ႕ သူ႕ရဲ႕ျပည္သူေတြကိုု Genocide၊ War crimes၊ Ethnic cleansing နဲ႕ Crimes against humanity ေတြ ျပဳလုပ္တာကို ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္း မရွိတဲ့အခါ၊ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရက ကာကြယ္မေပးဘူး ထင္ရွားတဲ့အခါ ႏုိင္ငံတကာက ဝင္ေရာက္ ၾကားဝင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရမယ္ ဆိုတာပါပဲ။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ နာဂစ္မုန္တိုင္း ဝင္ေရာက္စဥ္ကလည္း လုံျခဳံေရးေကာင္စီမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို R2P နဲ႕ ဝင္ဖို႕ ျပင္သစ္က အဆိုတင္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ပင္လယ္ျပင္ရဲ႕ ကပ္လ်က္ ႏိုင္ငံတကာေရျပင္မွာ ျပင္သစ္စစ္သေဘၤာ၊ အဂၤလိပ္ စစ္သေဘၤာနဲ႕ အေမရိကန္စစ္သေဘၤာေတြ ေရာက္ေနခဲ့ပါတယ္။ R2P ေခါင္းစဥ္နဲ႕ Humanitarian Intervention ဝင္ဖို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ R2P အယူအဆကို အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
(၁) R2P ဟာ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒ၊ ကြန္ဗင္းရွင္း မဟုတ္တဲ့အတြက္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ စည္းေႏွာင္မႈ မရွိပါဘူး။
(၂) R2P က်င့္သုံးဖို႕ အားလုံးသေဘာတူ လက္ခံထားတဲ့ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း မရွိေသးပါဘူး။ အယူအဆအေနနဲ႕ေတာ့ အမ်ားက လက္ခံထားၾကပါတယ္။
(၃) သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံရဲ႕ မူဝါဒ သေဘာထား အေရးၾကီးပါတယ္။
နာဂစ္မုန္တိုင္းကိစၥမွာ R2P ဝင္သင့္ မဝင္သင့္ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ –
(၁) သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရက Humanitarian Assistance ေတြ ေထာက္ပံ့မႈ မရွိဘူးလား ဆိုေတာ့ ရွိေနျပန္ပါတယ္။
(၂) သက္ဆုိင္ရာ ႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီ လက္မခံဘူးလား ဆိုေတာ့ လက္ခံပါတယ္။
(၃) သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရက ကၽြန္ေတာ္တို႕ မႏိုင္ေတာ့ပါဘူး၊ ႏိုင္ငံတကာက ဝင္လုပ္ေပးပါေတာ့ ဆိုျပီး ထုတ္ေဖာ္ေတာင္းခံသလား ဆိုျပန္ေတာ့ မဟုတ္ျပန္ပါဘူး။
အဲဒီတုန္းက R2P ဟာ ဆက္လက္ေဆြးေႏြး ျမွင့္တင္ရဦးမယ့္ အယူအဆ တစ္ခုျဖစ္တယ္ ဆိုတာနဲ႕ ျပင္သစ္ရဲ႕ လုံျခဳံေရးေကာင္စီကို ေတာင္းဆိုခ်က္ဟာ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ ကုလသမဂၢစနစ္မွာ R2P ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ R2 မ P ပဲျဖစ္ျဖစ္ လုံျခဳံေရး ေကာင္စီက သေဘာတူရင္ ဘယ္ႏုိင္ငံကိုမဆို UN တပ္ေတြ ဝင္ႏို္င္ပါတယ္။ လုံျခဳံေရးေကာင္စီမွာ P5 ၅ ႏုိင္ငံ(အေမရိကန္၊ အဂၤလိပ္၊ ရုရွား၊ ျပင္သစ္နဲ႕ တရုတ္) တစ္ႏိုင္ငံခ်င္းစီမွာ ဗီတိုပါဝါ ရွိပါတယ္။ P5 ၅ ႏုိင္ငံလုံးက သေဘာတူရင္ေတာ့ R2P ေခါင္းစဥ္နဲ႕ လာႏုိင္ပါတယ္။ ဥပမာ လစ္ဗ်ားကို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က တပ္ေတြဝင္ျပီး No-Fly Zone ထူေထာင္ျပီး ကဒါဖီကို ျဖဳတ္ခ်ခဲ့တာ လုံျခဳံေရးေကာင္စီရဲ႕ သေဘာတူဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ R2P မ်က္ႏွာဖုံးတပ္ထားတဲ့ Regime Change လုပ္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
လုံျခဳံေရးေကာင္စီမွာ ျမန္မာကို Genocide ၊ Ethnic cleansing စတဲ့ စြဲခ်က္ေတြ တင္ခဲ့တာက အဂၤလိပ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ျဗိတိသွ် ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးကလည္း မီးေလာင္ေျမက စက္ဘီးတစ္စီး ကိုယ္ထည္ကို ကိုင္ေျမွာက္ျပီး ေရွ႕ျဖစ္၊ ေနာက္ျဖစ္ အကုန္သိသလို ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ေရႊတိဂုံဘုရားေပၚမွာ The Road to Mandalay ကဗ်ာစာသားေတြ ရြတ္ခဲ့ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ေတြက ဒီကေန႕အထိ ျမန္မာႏုိင္ငံကို သူတို႕လက္ေအာက္က ကၽြန္အျဖစ္ ျမင္ေနတာ စိတ္ပ်က္စရာပါ။ အမွန္ေတာ့ စစ္တေကာင္းက မူဆလင္ေတြကို ျဗိတိသွ်ေတြက ေခၚလာခဲ့တာပါ။ ၁၉၃၇ ခြဲေရး၊ တြဲေရး ကတည္းက ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေန႕ဆိုရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရခဲ့တဲ့ ႏွစ္(၇၀)ေက်ာခဲ့ပါျပီ။ ဒါကိုလည္း ျဗိတိသွ်မ်က္ႏွာျဖဴတြ တစ္ခါတစ္ခါမွာ ေမ့ေလ်ာ့ေနပုံ ရပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပည္တြင္းစစ္ ႏွစ္(၇၀)ေက်ာ္ခဲ့တာဟာလည္း ျဗိတိသွ်ေတြ အေမြထားရစ္ခဲ့တာပါပဲ။ ေရနံတြင္းေတြကို မီးေတြရႈိ႕ခဲ့တယ္။ တံတားေတြ ဖ်က္ခဲ့တယ္။ အခုထိလည္း ျမန္မာကို လက္ေအာက္ခံႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံလုိ သေဘာထားျပီး အမိန္႕ေတြ ေပးေနတုန္းပါပဲ။ ဒါေတာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ဓနသဟာရထဲ မဝင္ခဲ့ဘဲ လုံးဝ လြတ္လပ္ေရး ယူခဲ့လို႕။
—————————————————
ရခိုင္ကိစၥသည္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကိစၥ ျဖစ္
ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း ျဖစ္စဥ္ေတြ ဘာျဖစ္လို႕ ျဖစ္လာသလဲ။ ARSA အၾကမ္းဖက္သမားေတြက စတင္ျပီး အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြ လုပ္ခဲ့တာပါ။ ဒီကေန႕ ကမာၻ႕ႏုိင္ငံေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ ပါးစပ္ဖ်ားမွာ ဒီျဖစ္စဥ္ မရွိေတာ့ပါဘူး။
အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ဘယ္သူေတြ ေသခဲ့သလဲ။ ARSA အၾကမ္းဖက္သမားေတြက ျမဳိေတြ၊ ဒိုင္းနက္ေတြ၊ ရခိုင္ေတြနဲ႕ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ေတြကို အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္။
အေထာက္အထားေတြ မရွိဘူးလား။ ရွိတာေပါ့။ အသက္ရွင္က်န္ရစ္သူေတြ ေျပာၾကားခ်က္အရ တူးေဖာ္ရရွိခဲ့တဲ့ ဟိႏၵဴရုပ္အေလာင္းေတြ၊ တစ္ဘက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ေခၚသြားျပီး အတင္းအဓမၼ ဘာသာေျပာင္းခိုင္း၊ မယားလုပ္ခိုင္းတာေတြ ရွိတာေပါ့။ ဒါေတြကို ႏိုင္ငံတကာက မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနတယ္။
လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြဘက္က ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိသလား၊ အေရးမယူဘူးလား။ လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြ ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိရင္၊ သက္ေသအေထာက္အထား ခိုင္လုံရင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူမႈေတြ လုပ္ေနတယ္။ ဒါက အေပၚကညႊန္ၾကားလုိ႕ မဟုတ္ေပမယ့္ ေျမျပင္မွာ ျဖစ္လာရင္ တာဝန္ရွိသူ အဆင့္ဆင့္အားလုံးကို အေရးယူမႈေတြ လုပ္ေနတယ္။ (သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရ တာဝန္ရွိသူေတြကိုယ္တိုင္က ဒီလို ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ လုံးဝ လက္မခံတာ)
ဒါေပမယ့္ ျမန္မာ့ေပၚလစီက မ်က္ေစ့စုံမွိတ္ မျငင္းဘဲ လက္ေတြ႕ တိုးတက္မႈေတြနဲ႕ ေခ်ဖ်က္ဖို႕႔ ဆိုေတာ့ အခ်ိန္ယူရတယ္။ ဘက္စုံမီဒီယာေတြက ေတာက္ေလွ်ာက္ ေအာ္ေနသလို မေအာ္ႏိုင္ဘူး။ ဒီေတာ့ ေဝဖန္မႈေတြကပဲ အုံနဲ႕ က်င္းနဲ႕ ဖုံးထားတယ္။ ဂူးဂဲလ္မွာ ေခါက္ျပီး ရွာရင္ သူတို႕ Narrative ေတြ တက္လာေအာင္၊ Social Media မွာ ရွာရင္ သူတို႕ Story ေတြ တက္လာေအာင္ ေငြေၾကး၊ နည္းပညာ ပုံေအာျပီး ခ်ေနၾကတာေတြကို ေခ်ဖ်က္ဖို႕ ခက္ခဲတာလည္း အမွန္ပါ။ တစ္ဘက္မွာလည္း အဓိကက်တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရနဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္သမားေတြအတြက္ ဘဂၤလားနယ္စပ္မွာ Safe House မျဖစ္လာဖို႕ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွ ေအာင္ျမင္ႏိုင္မွာပါ။
အခု ေနာက္ဆုံး R2P နဲ႕ဝင္လာမယ့္ အေရး ၾကဳိဆိုေၾကာင္း စည္းရုံးေရးသားေနသူေတြကို အဓိကထား ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။ R2P ဟာ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာဆုံးရႈံးမႈနဲ႕ တိုင္းျပည္ ပိုင္နက္နယ္ေျမ ဆုံးရႈံးမႈကို ကုိယ္စားျပဳပါတယ္။ အဲဒါကလည္း တပ္မေတာ္ တစ္ခုတည္းေပၚမွာ သက္ေရာက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္ အဲဒီကာလမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ အစိုးရအေပၚမွာလည္း သက္ေရာက္မႈ ရွိမွာပါ။ အဲဒါေတြက ေနာင္လာေနာက္သားေတြအတြက္ သမိုင္းတရားခံ ျဖစ္လာမွာပါ။
ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ လြတ္လပ္ေရး ရရွိခဲ့တာ ႏွစ္(၇၀)ေက်ာ္ခဲ့ပါျပီ။ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းနဲ႕ သင့္ျမတ္ေအာင္ ေနထိုင္ရာမွာ မိမိႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ ထိပါးခံ၊ ဆုံးရႈံးခံမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႕ လြတ္လပ္ေရးေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ရဲ႕ မိန္႕ခြန္းေကာက္ႏႈတ္ခ်က္ေတြကို အေလးအနက္ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ရပါတယ္-
“ဗမာေတြလမ္းႏွစ္ခြေရာက္ေနၿပီ။ ေတြေ၀ေနလို႔ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ခ်ီတံုခ်တံုျဖစ္ေနလို႔ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ကိုယ္ယံုၾကည္တာကို မလုပ္ရလို႔ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္တယ္ဆိုတာ ေၾကာက္လြဲ ရဲမင္းျဖစ္ဆိုတဲ့အတိုင္း ရဲႏိုင္မွျဖစ္မယ္။ က်ေနာ္တို႔ေတာ့ ေရွ႕အဖို႔ကို ရဲရဲႀကီး လုပ္ေတာ့မယ္။ ျပတ္ျပတ္သားသားလုပ္ေတာ့မယ္။ က်ေနာ္တို႔တစ္ေတြ ဟုိအေၾကာင္းေထာက္၊ ဒီအေၾကာင္းေထာက္ၿပီး ခ်ီတံုခ်တံု ျဖစ္ေနမႈေၾကာင့္ လူထုမနစ္နာေစခ်င္ေတာ့ဘူး။” ( ၅ . ၄ . ၁၉၄၇ အသံလႊင့္ခ်က္ )
“က်ဳပ္တို႔ဟာ ဘယ္လိုလူစားေတြလဲ၊ ရာဇ၀င္မွာ အေရးခံမယ့္ လူစားမ်ိဳးေတြလား၊ ရာဇ၀င္မွာ အဆဲခံမယ့္လူစားမ်ိဳးေတြလား ဆိုတာ ခင္ဗ်ားတို႔ကိုယ္တိုင္သိပါလိမ့္မယ္။” ( ၁၃ -၇ – ၁၉၄၇ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေနာက္ဆံုးေျပာၾကားခဲ့ေသာ မိန္႔ခြန္း)
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လြတ္လပ္ေရး အရယူေပးခဲ့ျပီး တည္ေဆာက္ေပးခဲ့တဲ့ ဒီျမန္မာႏိုင္ငံကို သူ႕သမီး လက္ထက္မွာ ဖဲ့ေပးခဲ့ရတာမ်ဳိး ဘယ္ေတာ့မွ အျဖစ္ခံမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ခ်စ္ျမတ္နိုးတဲ့၊ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မွီတင္းေနထိုင္တဲ့၊ မွီတင္းေနထိုင္ခဲ့တဲ့ ဘယ္သူကမွ လက္ခံမွာ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာကိုလည္း အခိုင္အမာ ယုံၾကည္ထားပါတယ္။
—————————————————
(မွဴးေဇာ္) (၃-၃-၂၀၁၈၊ ညေန ၅း၃၄)
