(Zawgyi)
လိုက္နာမွတ္သား ေရွးေရွးတုန္းက အဆိုအမိန႔္မ်ား
(၁) မေဟာင္တတ္ေသာ ေခြးသည္ ကိုက္တတ္၏။ စကားမေျပာဘဲ ဆိတ္ဆိတ္ေနသူသည္ မိုက္တတ္၏။
(၂) အေကာင္းေျပာလ်င္ ခ်က္ခ်င္း ဝမ္းမသာပါႏွင့္၊ မေကာင္းေျပာလ်င္လည္း ခ်က္ခ်င္း ဝမ္းမနည္းပါႏွင့္။
(၃) ကန္ဖူးေသာ ျမင္းသည္ ကန္ခ်က္ကို မေမ့။ လူသည္လည္း အက်င့္ပ်က္ကို မေမ့။
(၄) ထိုင္သည့္အခါ ေအာက္ကို ၾကည့္ပါ။ ထသည့္အခါ အေပၚကို ၾကည့္ပါ။
(၅) မပုပ္ေသာ အသီးကို ပိုးမထိုး။ မရွိေသာသူကို သူခိုးမခိုး။
(၆) လက္ေျခတို႔သည္ ဝမ္းဗိုက္၏ ေက်းကြၽန္ျဖစ္သည္။ မည္သူကမွ် အလကားေခၚမေကြၽးႏိုင္။
(၇) ခေမာက္သည္ လူ၏ ဦးေခါင္းႏွင့္ မကင္း၊ လူတိုင္းသည္ အခ်စ္ႏွင့္ မကင္း။
(၈) ႏႈတ္ခမ္း႐ြဲ႕သူသည္ ဆဲေရးတတ္၏၊ မာနႀကီးသူသည္ စကားက်ဲ၏။
(၉) ဦးခ်ိဳမေကာင္းေသာ ႏြားကို မေမြးပါႏွင့္၊ အလုပ္မလုပ္ဘဲ ေလလြင့္ေနသူကို မေကြၽးပါႏွင့္။
(၁၀) အစားေၾကာင့္ ခ်စ္ခင္တတ္၏၊ စကားေၾကာင့္ မုန္းတတ္၏။
(၁၁) ျမန္ျမန္စားေသာ္ နင္တတ္၏၊ ျမန္ျမန္ေျပးေသာ္ ေခ်ာ္လဲတတ္၏။
(၁၂) ခ်စ္လွ်င္ လက္ေဆာင္အျဖစ္ အလကားေပးရာ၏၊ အေရာင္းအဝယ္ျပဳလ်င္ အမ်ားတကာကဲ့သို႔ ေဈးယူရာ၏။
(၁၃) ႏႈတ္ခ်ိဳေသာ္ ပခုံး သက္သာ၏။ ႏႈတ္ခ်ိဳေသာ္ ဗိုက္ျပည့္၏။
(၁၄) ေရကန္ကို ဆဲဆိုလ်င္ ငါးသတၱဝါတို႔ စိတ္နာတတ္၏၊ ေခြးကို ဆဲဆိုေသာ္ အိမ္ရွင္သည္ စိတ္နာတတ္၏။
(၁၅) အရိပ္ခိုေသာ္ အကိုင္းကို မခ်ိဳးရာ၊ မိုးႀကိဳးမပစ္ေသာ္လည္း ေႁမြကိုက္တတ္၏။
(၁၆) က်ီးကန္းအား သစ္ေစးပုံးကို မေစာင့္ေစရာ၊ သူခိုးကို ဥစၥာထုပ္အား မေစာင့္ေစရာ။
(၁၇) အတူတကြ ဝိုင္းဝန္းစားမွ အရသာၿမိန္၏၊ အတူတကြ ဝိုင္းဝန္းမမွ အေလးခ်ိန္ေပါ့၏။
(၁၈) နက္ေသာေရသည္ အသံတိတ္ဆိတ္၏၊ ပညာရွိသည္ တိတ္တိတ္ေနတတ္၏။
(၁၉) ေတာခ်ဳံကိုလည္း မပ်က္ေစရာ၊ ယုန္ကိုလည္း မလႊတ္ထြက္ေစရာ။
(၂၁) ၾကာပန္းကိုလည္း မႏြမ္းေစရာ၊ ေရကိုလည္း မေနာက္ေစရာ။
(၂၂) စားလို၍ ေမးျမန္းတတ္သည္။ ခိုးလို၍ ထိတ္လန႔္ေအာင္ လုပ္တတ္သည္။
(၂၃) ေပ်ာ္႐ႊင္ခ်င္သူ၏ မ်က္ႏွာသည္ စပ္ၿဖဲၿဖဲ၊ ရည္းစားစကား ေျပာသူ၏ မ်က္ႏွာသည္ ေပ်ာ့ရဲရဲ။
(၂၄) အုပ္စုကြဲေသာႏြားသည္ အမဲသားျဖစ္၏။ အမ်ိဳးကြဲေသာ သားသမီးသည္ တျခားသူျဖစ္သြား၏။
(၂၅) လူျဖစ္လာလ်င္ မအပါႏွင့္၊ မိမိေက်ာကို လွန္၍ သူတစ္ပါးအား မျပပါႏွင့္။
(၂၆) လက္က်ိဳးလ်င္ အက်ႌထဲတြင္သာ က်ိဳးပါေစ။
(၂၇) ေျပာၿပီးေသာ စကား၊ ဓားျဖင့္ခုတ္မိသြားေသာ အရာ၊ က်ိဳးသြားေသာ ေက်ာက္ခဲတို႔သည္ မူလအတိုင္း ျပန္မျဖစ္ေတာ့။
(၂၈) အေျပာႀကီးေသာသူသည္ က်ားအရွင္ကို ဖမ္းမိတတ္၏။
(၂၉) က်ီးကန္းကလည္း ဇီးကြက္ကို မစြပ္စြဲပါႏွင့္၊ ဇီးကြက္လည္း က်ီးကန္းကို မစြပ္စြဲပါႏွင့္။ ေအာ္သံခ်င္း သိပ္မထူးပါဘူး။
(၃၀) လူသည္ အသက္ရွဴတာျခင္း ျခားနား၏။ တခ်ိဳ႕က ငွက္ေပ်ာသီးကို ဆားႏွင့္ တို႔စားခ်င္ၾက၏။
(၃၁) မကတတ္လ်င္ အိုးစည္တီးသူကို မစြပ္စြဲပါႏွင့္၊ မလုပ္တတ္လ်င္ သူမ်ားကို မစြပ္စြဲပါႏွင့္။
(၃၂) သကာလိုခ်ိဳေသာ တရားကို လူႀကိဳက္ရွား၏။ ပဲပုပ္လို နံေသာ အစားအစာကို လူႀကိဳက္မ်ား၏။
(၃၃) သူတစ္ပါးကို ခိုင္းလ်င္ စိတ္တိုင္းမက် ႏိုင္၊ နာေခါင္းျဖင့္ စားလ်င္ ဗိုက္မဝ။ (အနံ႔ခံရ႐ုံျဖင့္ ဗိုက္မဝဟု ဆိုလို၏)
(၃၄) သူတစ္ပါးကို လက္ညႇိဳးထိုး၊ ကိုယ္ဘက္ တစ္ေခ်ာင္းတိုး။ (လက္မႏွင့္ လက္ညႇိဳးသာ သူမ်ားဘက္ကို လွည့္၏၊ လက္ခလယ္၊ လက္သူႂကြယ္ႏွင့္ လက္သန္းသည္ ကိုယ့္ဘက္ကို လွည့္ေန၏)
(၃၅) ထက္လွစြာေသာ ဓားသည္ သူ၏ ဓား႐ိုးကို ျပန္ၿပီး မခုတ္ႏိုင္။
(၃၆) အသြင္ေျပာင္းေသာ သမန္းက်ားသည္ ႏြားကိုေဖ်ာက္၏။ အသြင္ေျပာင္းေသာ သူသည္ အမ်ိဳးေပ်ာက္၏။
(၃၇) မကိုက္တတ္ေသာ ေခြးသည္ ေဟာင္၏။ ေငြမေခ်းသင့္ဘဲ ေခ်းေပးလ်င္ ဒူးေညာင္း၏။
(၃၈) ဆင္ေျပာင္ႀကီးသည္ သစ္တုံးႀကီးကို ခ်ီႏိုင္သကဲ့သို႔ စာကေလးသည္လည္း ျမက္ပင္ကို ခ်ီႏိုင္ပါသည္။
(၃၉) မတ္တပ္ရပ္လ်င္ အေပၚထုတ္တန္းကို ၾကည့္ပါ၊ ထမင္းခ်က္လ်င္ ထမင္းက်န္ကို အရင္ၾကည့္ပါ။
(၄၀) ငါးရံ႕သည္ ေရထဲတြင္ တစ္သက္လုံး ေနေသာ္လည္း မျဖဴ။ ဗ်ိဳင္းသည္ ကုန္းေပၚေနေသာ္လည္း မမဲ။
(၄၂) ေခြးက သန္းကို ကိုက္ေသာ္လည္း သန္းမေသ၊ သန္းက ေခြးကို ကိုက္ေသာလည္း ေခြးမေသ။
(၄၃) ကံမေကာင္းလ်င္ သစ္ပင္ကို အမွီျပဳေသာ္လည္း သစ္ပင္သည္ လဲက်၏၊ တိုင္ကို အမီျပဳေသာ္လည္း တိုင္သည္ လဲက်ရာ၏။
(၄၄) ဒုကၡေရာက္ခ်ိန္ ဝက္ဝံကိုေရွာင္စဥ္ က်ားႏွင့္ ဝင္တိုးတတ္၏။
(၄၅) ဝါးခေမာက္လုပ္သူ ဖက္ခေမာက္ကိုေဆာင္း၊ အိုးစည္လုပ္သူ ဝါးေခါင္းကို တီး။
(၄၆) ကိုရင္ကေလးသည္ ေၾကးစည္ႀကီးကို ႐ိုက္ခတ္၍ အၿမဲတမ္း ငိုေအာင္ျပဳ၏။ တစ္ခါတစ္ရံ ေၾကးစည္ႀကီးသည္ ကိုရင္ကေလးကိုျပန္႐ိုက္ခတ္ေသာအခါ ကိုရင္ကေလးသည္ ေၾကးစည္ထက္ အၾကာႀကီး ငိုေနတတ္၏။
Credit – အရွင္သုခမိ
via – Mi Mi Tun
(Unicode)
လိုက်နာမှတ်သား ရှေးရှေးတုန်းက အဆိုအမိန့်များ
(၁) မဟောင်တတ်သော ခွေးသည် ကိုက်တတ်၏။ စကားမပြောဘဲ ဆိတ်ဆိတ်နေသူသည် မိုက်တတ်၏။
(၂) အကောင်းပြောလျင် ချက်ချင်း ဝမ်းမသာပါနှင့်၊ မကောင်းပြောလျင်လည်း ချက်ချင်း ဝမ်းမနည်းပါနှင့်။
(၃) ကန်ဖူးသော မြင်းသည် ကန်ချက်ကို မမေ့။ လူသည်လည်း အကျင့်ပျက်ကို မမေ့။
(၄) ထိုင်သည့်အခါ အောက်ကို ကြည့်ပါ။ ထသည့်အခါ အပေါ်ကို ကြည့်ပါ။
(၅) မပုပ်သော အသီးကို ပိုးမထိုး။ မရှိသောသူကို သူခိုးမခိုး။
(၆) လက်ခြေတို့သည် ဝမ်းဗိုက်၏ ကျေးကျွန်ဖြစ်သည်။ မည်သူကမျှ အလကားခေါ်မကျွေးနိုင်။
(၇) ခမောက်သည် လူ၏ ဦးခေါင်းနှင့် မကင်း၊ လူတိုင်းသည် အချစ်နှင့် မကင်း။
(၈) နှုတ်ခမ်းရွဲ့သူသည် ဆဲရေးတတ်၏၊ မာနကြီးသူသည် စကားကျဲ၏။
(၉) ဦးချိုမကောင်းသော နွားကို မမွေးပါနှင့်၊ အလုပ်မလုပ်ဘဲ လေလွင့်နေသူကို မကျွေးပါနှင့်။
(၁၀) အစားကြောင့် ချစ်ခင်တတ်၏၊ စကားကြောင့် မုန်းတတ်၏။
(၁၁) မြန်မြန်စားသော် နင်တတ်၏၊ မြန်မြန်ပြေးသော် ချော်လဲတတ်၏။
(၁၂) ချစ်လျှင် လက်ဆောင်အဖြစ် အလကားပေးရာ၏၊ အရောင်းအဝယ်ပြုလျင် အများတကာကဲ့သို့ ဈေးယူရာ၏။
(၁၃) နှုတ်ချိုသော် ပခုံး သက်သာ၏။ နှုတ်ချိုသော် ဗိုက်ပြည့်၏။
(၁၄) ရေကန်ကို ဆဲဆိုလျင် ငါးသတ္တဝါတို့ စိတ်နာတတ်၏၊ ခွေးကို ဆဲဆိုသော် အိမ်ရှင်သည် စိတ်နာတတ်၏။
(၁၅) အရိပ်ခိုသော် အကိုင်းကို မချိုးရာ၊ မိုးကြိုးမပစ်သော်လည်း မြွေကိုက်တတ်၏။
(၁၆) ကျီးကန်းအား သစ်စေးပုံးကို မစောင့်စေရာ၊ သူခိုးကို ဥစ္စာထုပ်အား မစောင့်စေရာ။
(၁၇) အတူတကွ ဝိုင်းဝန်းစားမှ အရသာမြိန်၏၊ အတူတကွ ဝိုင်းဝန်းမမှ အလေးချိန်ပေါ့၏။
(၁၈) နက်သောရေသည် အသံတိတ်ဆိတ်၏၊ ပညာရှိသည် တိတ်တိတ်နေတတ်၏။
(၁၉) တောချုံကိုလည်း မပျက်စေရာ၊ ယုန်ကိုလည်း မလွှတ်ထွက်စေရာ။
(၂၁) ကြာပန်းကိုလည်း မနွမ်းစေရာ၊ ရေကိုလည်း မနောက်စေရာ။
(၂၂) စားလို၍ မေးမြန်းတတ်သည်။ ခိုးလို၍ ထိတ်လန့်အောင် လုပ်တတ်သည်။
(၂၃) ပျော်ရွှင်ချင်သူ၏ မျက်နှာသည် စပ်ဖြဲဖြဲ၊ ရည်းစားစကား ပြောသူ၏ မျက်နှာသည် ပျော့ရဲရဲ။
(၂၄) အုပ်စုကွဲသောနွားသည် အမဲသားဖြစ်၏။ အမျိုးကွဲသော သားသမီးသည် တခြားသူဖြစ်သွား၏။
(၂၅) လူဖြစ်လာလျင် မအပါနှင့်၊ မိမိကျောကို လှန်၍ သူတစ်ပါးအား မပြပါနှင့်။
(၂၆) လက်ကျိုးလျင် အင်္ကျီထဲတွင်သာ ကျိုးပါစေ။
(၂၇) ပြောပြီးသော စကား၊ ဓားဖြင့်ခုတ်မိသွားသော အရာ၊ ကျိုးသွားသော ကျောက်ခဲတို့သည် မူလအတိုင်း ပြန်မဖြစ်တော့။
(၂၈) အပြောကြီးသောသူသည် ကျားအရှင်ကို ဖမ်းမိတတ်၏။
(၂၉) ကျီးကန်းကလည်း ဇီးကွက်ကို မစွပ်စွဲပါနှင့်၊ ဇီးကွက်လည်း ကျီးကန်းကို မစွပ်စွဲပါနှင့်။ အော်သံချင်း သိပ်မထူးပါဘူး။
(၃၀) လူသည် အသက်ရှူတာခြင်း ခြားနား၏။ တချို့က ငှက်ပျောသီးကို ဆားနှင့် တို့စားချင်ကြ၏။
(၃၁) မကတတ်လျင် အိုးစည်တီးသူကို မစွပ်စွဲပါနှင့်၊ မလုပ်တတ်လျင် သူများကို မစွပ်စွဲပါနှင့်။
(၃၂) သကာလိုချိုသော တရားကို လူကြိုက်ရှား၏။ ပဲပုပ်လို နံသော အစားအစာကို လူကြိုက်များ၏။
(၃၃) သူတစ်ပါးကို ခိုင်းလျင် စိတ်တိုင်းမကျ နိုင်၊ နာခေါင်းဖြင့် စားလျင် ဗိုက်မဝ။ (အနံ့ခံရရုံဖြင့် ဗိုက်မဝဟု ဆိုလို၏)
(၃၄) သူတစ်ပါးကို လက်ညှိုးထိုး၊ ကိုယ်ဘက် တစ်ချောင်းတိုး။ (လက်မနှင့် လက်ညှိုးသာ သူများဘက်ကို လှည့်၏၊ လက်ခလယ်၊ လက်သူကြွယ်နှင့် လက်သန်းသည် ကိုယ့်ဘက်ကို လှည့်နေ၏)
(၃၅) ထက်လှစွာသော ဓားသည် သူ၏ ဓားရိုးကို ပြန်ပြီး မခုတ်နိုင်။
(၃၆) အသွင်ပြောင်းသော သမန်းကျားသည် နွားကိုဖျောက်၏။ အသွင်ပြောင်းသော သူသည် အမျိုးပျောက်၏။
(၃၇) မကိုက်တတ်သော ခွေးသည် ဟောင်၏။ ငွေမချေးသင့်ဘဲ ချေးပေးလျင် ဒူးညောင်း၏။
(၃၈) ဆင်ပြောင်ကြီးသည် သစ်တုံးကြီးကို ချီနိုင်သကဲ့သို့ စာကလေးသည်လည်း မြက်ပင်ကို ချီနိုင်ပါသည်။
(၃၉) မတ်တပ်ရပ်လျင် အပေါ်ထုတ်တန်းကို ကြည့်ပါ၊ ထမင်းချက်လျင် ထမင်းကျန်ကို အရင်ကြည့်ပါ။
(၄၀) ငါးရံ့သည် ရေထဲတွင် တစ်သက်လုံး နေသော်လည်း မဖြူ။ ဗျိုင်းသည် ကုန်းပေါ်နေသော်လည်း မမဲ။
(၄၂) ခွေးက သန်းကို ကိုက်သော်လည်း သန်းမသေ၊ သန်းက ခွေးကို ကိုက်သောလည်း ခွေးမသေ။
(၄၃) ကံမကောင်းလျင် သစ်ပင်ကို အမှီပြုသော်လည်း သစ်ပင်သည် လဲကျ၏၊ တိုင်ကို အမီပြုသော်လည်း တိုင်သည် လဲကျရာ၏။
(၄၄) ဒုက္ခရောက်ချိန် ဝက်ဝံကိုရှောင်စဉ် ကျားနှင့် ဝင်တိုးတတ်၏။
(၄၅) ဝါးခမောက်လုပ်သူ ဖက်ခမောက်ကိုဆောင်း၊ အိုးစည်လုပ်သူ ဝါးခေါင်းကို တီး။
(၄၆) ကိုရင်ကလေးသည် ကြေးစည်ကြီးကို ရိုက်ခတ်၍ အမြဲတမ်း ငိုအောင်ပြု၏။ တစ်ခါတစ်ရံ ကြေးစည်ကြီးသည် ကိုရင်ကလေးကိုပြန်ရိုက်ခတ်သောအခါ ကိုရင်ကလေးသည် ကြေးစည်ထက် အကြာကြီး ငိုနေတတ်၏။
Credit – အရှင်သုခမိ
via – Mi Mi Tun
