(Unicode) မြို့ရိုး၊ မြို့တံခါး၌ လူစတေးခြင်း အလေ့ မြို့ရိုး၊ မြို့တံခါးများတွင် ဖုတ်ပြိတ္တာ အစိမ်းသေအဖြစ်အစောင့်အနေ ချထားရာတွင် လူအရှင်လတ်လတ်ကို မြေတွင်းတူးမြှုပ်နှံကာ အပေါ်မှ တံခါးတိုင်စိုက်ခြင်းကို “လူစတေး”ခြင်းဟု ဆိုလိုသည်။ မြန်မာ့ မှတ်တမ်းမှတ်ရာ မတွေ့ရှိရသော်လည်း ၁၉၂၅ခုနှစ် ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ် ကျောက်စာဋ္ဌာန(ယခုရှေးဟောင်းသုတေသန) မှကျောက် စာဝန်(ယခုရှေးဟောင်းသုတေသနညွှန်ကြားရေးမှုး) တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ ချားစ်ဒူရွိုင်ဆယ် (Charles Duroi-selle)က “မန္တလေးနန်းတော်လမ်းညွှန်”(Guid to Man-dalay Palace, Govt, Printing, 1925 )စာအုပ်မှာ ကျားမ ကြီးငယ် ၅၂ယောက်ကို စတေး ခဲ့တယ်လို့ စွပ်စွဲရေးသားခဲ့ပါသည်။ ထိုစာအုပ်ကိုပင် ၁၉၆၃ခုနှစ်က လမ်းညွှန်ကိုဖြုတ်ပြီး မန္တလေးနန်းတော်(Mandalay Palace)အမည်သစ်ဖြင့် တက္ကသိုလ်ပုံနှိပ်တိုက်မှ တော်လှန်ရေးအစိုးရ ယဉ်ကျေးမှု့ ဋ္ဌာနအတွက် ထပ်မံထုတ်ဝေခဲ့ပါသေးသည်။ ယင်းတွင်လည်း “လူစတေးခြင်း”အကြောင်ဆက်လက်ပါရှိမြဲ […]
မိကျောင်းပါးစပ်ထဲ ခေါင်းထိုးထည့်ပြရသည့် မိကျောင်းမွေးမြူရေးစခန်းမှလုပ်သားများ
(Zawgyi) တစ္ေန႔(၇)ေဒၚလာ လုပ္ခအတြက္ မိေက်ာင္းပါးစပ္ထဲ ေခါင္းထိုးထည့္သူမ်ား ေရွ႕တည့္တည့္တြင္ ၿငိမ္သက္ေနသည့္ မိေက်ာင္းႀကီးကို မ်က္ေျခမျပတ္ သတိထားေနရသည္။ ၎၏ ေမး႐ိုးသာ တစ္ခ်က္မွ် လႈပ္ရွားလိုက္လွ်င္ မိမိအေနျဖင့္ ဦးေခါင္းႏွင့္ကိုယ္ အိုးစားကြဲသြားမည္ကို ထိုသူ အေနျဖင့္ အေသအခ်ာ သိထားၿပီး ျဖစ္သည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ပတၱယားမွ မိေက်ာင္းေမြးျမဴေရးစခန္းဝန္ထမ္းႏွင့္ ၎၏ အမ်ိဳးသမီး အေဖာ္တို႔သည္ ဝမ္းေရးအတြက္ မိေက်ာင္းတစ္ေကာင္၏ ပါးစပ္ထဲသို႔ မိမိတို႔၏ ေခါင္းမ်ားကို မိုက္႐ူးရဲဆန္ဆန္ ထိုးထည့္ေနရဆဲသာ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ပုံရိပ္မ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ ဓာတ္ပုံ႐ိုက္ယူခဲ့သည့္ အီယန္မကၠလင္းက “တစ္ေန႔ကို (၇)ေဒၚလာ ေပးမယ္ဗ်ာ။ ခင္ဗ်ားသာဆိုရင္ အဲဒီလို လုပ္ျပရဲမလား”ဟု ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့သည္။ ကမာၻလွည့္ ခရီး သည္ အမ်ားအျပားကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္သည့္ ယင္းျပကြက္အတြင္း […]
ဧရာဝတီမြစ်လို့ အမည်တွင်ပုံအကြောင်း ဗဟုသုတ
ဧရာဝတီမြစ်လို့ ဘာ့ကြာင့်ခေါ်သလဲ..? လူငယ်များ ကိုယ့်နိုင်ငံရဲ့ ရေ၊ မြေ သမိုင်းကြောင်းနဲ့ အမည်နာမတွေ ဖြစ်ပေါ်လာပုံကို သိရှိရန် ရည်ရွယ်ရေးသားပါတယ်။ ရာဇဝင် သမိုင်းကိုသိမှ အနာဂတ်ကို ရှုကြည့်နိုင်မှာပါ။ ကျနော့်ရဲ့ ဆရာကြီးများရဲ့ ပြောစကားများနဲ့ ကျနော့်ရှာဖွေတွေ့ရှိချက်ကို စုစည်းကိုးကားပြီး ရေးသားလိုက်ပါတယ်။ ဧရာဝတီလို့ ဘာဖြစ်လို့ခေါ်သလဲ..? တချို့က ကြီးမားပြီး လှပလို့ လို့ ထင်ကြပါလိမ့်မယ်။ တကယ်တော့ ဧရာဝတီဆိုတဲ့ စကားဟာ သင်္သကရိုက် ဘာသစကားမှ ဆင်းသက်လာပြီး ဆင် မြစ် လို့ အဓိပ္ပါယ်ရပါတယ်။ (Credit: U Win Thein, U Tin Maung Maung: ဧရာနဒီ သိပါသည် ဆောင်းပါး။) မည်သည့်ဆင်ကို ကိုယ်စားပြုသလဲလို့ လိုက်ရှာကြည့်တဲ့အခါ ဟိန္ဒူကျန်းလာ အြင်္ဒာနတ်မင်း (Hindu […]
အမေရိကန် သမ္မတတစ်ယောက် လုပ်ခွင့်မရှိသော အရာများအကြောင်း
(Unicode) အမေရိကန် သမ္မတတစ်ယောက် လုပ်ခွင့်မရှိသောအရာများ အမေရိကန်သမ္မတဆိုတာ သူ့နိုင်ငံမှာတင်မက ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာပါ လုပ်ပိုင်ခွင့် အလွန်မြင့်မားသူပါ။ ဒါပေမယ့် အမေရိကန်သမ္မတတစ်ယောက်ရဲ့ တစ်ကိုယ်ရည် လွတ်လပ်ခွင့်တွေကိုတော့ အမျိုးမျိုး တားမြစ် ကန့်သတ်ထားတာကို တွေ့ရပါတယ်။ Secret Service ကို အသိမပေးဘဲ ဖုန်းပြောလို့မရပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ကတော့ သူငယ်ချင်းတွေ၊ မိသားစုဝင် တွေကို ဖုန်းပြောချင်ရင် ဟန်းဖုန်းဆွဲထုတ်ပြီးပြောရုံပါပဲ။ အမေရိကန်သမ္မတကတော့ အထူးဖုန်းလိုင်းကိုပဲ အသုံးပြုခွင့်ရှိပါတယ်။ သမ္မတရဲ့ဖုန်းခေါ်ဆိုမှု၊ ဗီဒီယိုချက်တင်ခေါ်ဆိုမှုတွေအားလုံးရဲ့လုံခြုံရေးကို Secret Service က နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်းကို လုံခြုံရေးယူထားပါတယ်။ ရုပ်ရှင်ရုံကိုသွားပြီး ရုပ်ရှင်ကြည့်ခွင့် မရှိပါဘူး။ သမ္မတပဲ၊ သူကြည့်ချင်တဲ့ ရုပ်ရှင်ကို အိမ်ဖြူတော်ကို ယူလာပေးမှာပေါ့။ အိမ်ဖြူတော်ထဲက အထူးရုပ်ရှင်ခန်းမမှာပဲ ကြည့်လို့ရပါတယ်။ သာမန်လူတွေလို မိန်းမရေ၊ ရုပ်ရှင် သွားကြည့်ရအောင်ဟေ့ ဆိုပြီး သမ္မတကြီး […]
ပဲဆီ စစ်/မစစ် ဒီလိုစမ်းပါတဲ့
ပဲဆီ စစ်/မစစ် ဒီလိုစမ်းပါတဲ့ ဒီနေ့ ဆီသွား၀ယ်တော့ ရောင်းတဲ့ဆိုင်က ပဲဆီစစ်ကြောင်း အာမခံတယ်။ ပဲဆီမစစ်ရင် ၀ယ်တဲ့ဆီဖိုး တပြားမှမပေးနဲ့ အလကားယူသွားတဲ့။ ဆိုင်ရှင်ကအာမခံတော့ ကျနော်လဲ ဖယောင်းတိုင်တတိုင်နဲ့ သူ့ရှေ့တင်စမ်းကြည့်တယ်။ ပဲဆီစစ်ရင် ဖယောင်းတိုင်မှာ အရောင်မပေါ်ဘူးလေ။ ပဲဆီ မစစ်ရင် ရောထားတဲ့ဓါတုဆေးအပေါ် မူတည်ပြီး အရောင်ပြောင်းသွားတတ်တယ်။ အဲနည်းကဖယောင်းတိုင် လုပ်ခဲ့ဘူးတော့ သိတယ်။ ဖရောင်းတိုင်ကို ဆီထဲစိမ် ပြန်ဆယ် ခဏစောင့်ကြည့်။ ၃မိနစ်ကြာတော့ဖယောင်းတိုင်မှာအပြာရောင်ဖြစ်လာတယ်။ ပဲဆီစစ်ရင် အရောင်မပြောင်း၊ ဓာတုဆေးပါရင် ဖရောင်း အရောင်ပြောင်းပါမည်။ ဆိုင်ရှင်ပြောသလို ဆီဖိုးမပေးနဲ့ ဆိုပေမယ့် ကျနော်အဲဆီမယူတော့ဘူး။ ဈေးကွက်ထဲမှာရောင်းနေတဲ့ မြေပဲဆီတိုင်း မြေပဲနံ့မွှေးတယ် ပဲဆီစစ်တယ်လို့ မထင်ကျနဲ့နော်။ သတိထား လက်တွေ့စမ်းပြီးမှ၀ယ်ကျ တချို့ဆီက ဖယောင်းတိုင်မှာ အစိမ်းရောင်သန်းလာတတ်တယ် လက်တွေ့ပဲ။ U Dhammapiya Credit-Nyein […]
လက်မလည်အောင် ဈေးရောင်းကောင်းစေမယ့် အဆောင်ပြုလုပ်နည်း
ဈေးရောင်းကောင်းချင်သော မိတ်ဆွေများ ဒီအဆောင်လုပ်ပြီးရင်တော့ လက်မလည်အောင် ရောင်းရပြီးသာ မှတ်လိုက်တော့… အစိမ်းရောင် အရက်ပုလင်း ( အစိမ်းရောင် အရက်ပုလင်း လှလှလေးတွေ ရှိတတ်ပါတယ်) အလွတ်ထဲ ရေထည့်ပါ။ကျောက်စရစ်ခဲ (၉) ခဲ ထည့်ပါ။နှင်းဆီပန်း အနီရောင် တစ်ပွင့် ထည့်ပါ။ ဆိုင် ကောင်တာပေါ်တင်ထားကြည့်ပါလား။ နှင်းဆီပန်းကတော့ နေ့တိုင်း လဲပေးရပါတယ်။သေချာပေါက် စျေးဆိုင်များအတွက် အကောင်းဆုံး ပုလင်းယတြာပါ။ မုချ စျေးရောင်းကောင်းစေပါတယ်။ မိမိ ဆိုင် စည်ကားစေပါတယ်။ ကိုယ့်အမျိုးတွေ မိတ်ဆွေတွေ သူငယ်ချင်းတွေ စျေးရောင်းနေတယ်ဆိုရင် စျေးရောင်းကောင်းအောင် ဒီယတြာလေး လက်တို့ပေးလိုက်ပါ။ ဘယ်သူပဲ လုပ်လုပ် အဆင်ပြေပါတယ်။ ကိုယ်တိုင် လုပ်လို့ ရပါတယ်။ လွယ်လွယ်လေးပါ။ စျေးဆိုင်တွေလည်း လုပ်လို့ ရပါတယ်။ ကုမ္ပဏီ တွေမှာလည်း လုပ်လို့ ရပါတယ်။ […]
“မလိုလည်းဝယ်သွားပေးကြပါ”တောင်းစားတာမဟုတ်ဘူး ရောင်းစားတာပါ
“မလိုလည်းဝယ်သွားပေးကြပါ”တောင်းစားတာမဟုတ်ဘူး ရောင်းစားတာပါလိုလို မလိုလို မေတ္တာအမြင်နဲ့မို့ပိုပေးစေချင်ပါတယ် ရိက္ခာထက် သိက္ခာကိုပိုမြတ်နိုးကြသူ ဝမ်းရေခက်လည်း ထမင်းတစ်နပ်ကို အပြုံးမပျက်ဘဲစားကြတယ် အမေအရွယ်တွေမို့မလိုအပ်ဘူးဆိုရင်လည်း ရောင်းချတာလေးတွေကို ဝယ်သွားပေးကြပါစေတနာက အသပြာထက်တန်ဖိုးရှိပါတယ် အဆင်မပြေတဲ့လောကကြီးထဲမှာ အထင်သေးခံပြီး တောင်းနေကြတာမှမဟုတ်ဘဲငါးဆယ်တစ်ရာက ကလေးမုန့်ဖိုးသာသာပါ စေတနာထားပြီး မလိုလည်းဝယ်သွားပေးကြပါနော် ။ သျှန်းမိုအိမ် လေးစားစွာဖြင့်ပြန်လည်မျှဝေပါသည်။
ဆင်မာန်စွယ် ငှက်ပျောမတက် ဆိုတဲ့အတိုင်း စမ်းသပ်ပုံနှင့် ဆင်မာန်စွယ်အကြောင်း
မာန်စွယ်ဆိုသည်မှာ သာမာန်ချိုးထား/ဖြတ်ထားသော အစွယ်မျိုးမဟုတ်ဘဲ ဒေါသဖြစ်၍ တိုက်ခိုက်ထိုးနှက်ကျသောအချိန်တွင် ကျိုးကျန်ရစ်သော အစွယ်ကျိုးကို ခေါ်သည်။ တစ်ချို့မာန်စွယ်များသည် သစ်ပင်များတွင် စိုက်ဝင်လျှက်ရှာဖွေတွေ့ရှိရသလို တစ်ချို့မာန်စွယ်များကတော့ သိဒ္ဓိရှိသော ဂမ္ဘီရပစ္စည်းဖြစ်သဖြင့် အိပ်မက်ပေး၍ တွေ့ရှိရခြင်းများလည်းရှိသည်။ ယခုမာန်စွယ်ကတော့ အိပ်မက်အရ ညောင်ပင်အတွင်းမှ ရရှိသော ဆင်မာန်စွယ် ဖြစ်သည်။ အလေးချိန် ငါးကျပ်သားရှိသော မာန်စွယ်ဖြစ်သည်။ ငှက်ပျောမတက်ဆိုသည်မှာကား သိဒ္ဓိဝင်အစွမ်းရှိသော ဆင်မာန်စွယ်၊ ဝက်မာန်စွယ်၊ ဓါတ်လုံးများအား စမ်းသပ်ကြသော စမ်းသပ်နည်းများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ငှက်ပျောပင်အလယ်အူတိုင်သည်ခုတ်ဖြတ်ပြီး ငါးမိနစ် ဆယ်မိနစ်အတွင်းမှာတွင် တစ်လက်မခန့် ပြန်ထွက်လာပေသည်။ ဆင်မာန်စွယ်၊ ဝက်မာန်စွယ်များအား ငှက်ပျောပင်ကိုခုတ်ဖြတ်ပြီး တင်ထားပါကအချိန်တော်တော်ကြာသည်အထိ ငှက်ပျောပင်မှ ထွက်မလာနိုင်သောအခါမှ အစွမ်းရှိသည်ဟု သတ်မှတ်ယူဆကြပေသည်။ ယခုမာန်စွယ်ကတော့ နာရီဝက်ခန့် ငှက်ပျောမတက်ဟု သိရှိရသည်။ မာန်စွယ်များအား အပွင့်ပိုင်း အားသန် မသန် အပိတ်ပိုင်း […]
မွေးရပ်ယောမြေက “စုန်းမျိုး အမှတ်အသား ကျောက်ခဲအပေါက်ရှိတဲ့ ကျမရဲ့ အိမ်”
ဇာတိချက်ကြွေ မွေးရပ်ယောမြေက “စုန်းမျိုး အမှတ်အသား ကျောက်ခဲအပေါက်ရှိတဲ့ ကျမရဲ့ အိမ်” ယောမြို့မှာ စုန်းရှိတယ်လို့ ပြောစမှတ်ရှိကြပါတယ် ကျမရဲ့ဇာတိချက်ကြွေ မွေးရပ်မြေ ယောဒေသကအိမ်တွေမှာ တံခါးပေါက် ဝိုင်းပေါက် ၂ ခုဖေါက်ထားတယ် တောင်သူ အိမ်တွေမို့ လှည်းဝင်ပေါက် အကြီးတစ်ပေါက်လူဝင်မို့ တံခါးတစ်ဖက်လှပ်တစ်ပေါက် ဖေါက်ထားတယ်.. အဲ့ဒီ တံခါးပေါက်တွေမှာ ကျောက်ခဲပေါက်ကြီး ဆွဲထားတတ်ကြပါတယ်ရှင် တစ်နေ့ကျမ အမဲ့ ကို မေးကြည့်ပါတယ် “ဘာလုပ်တာလည်း ကျေက်ခဲပေါက်ကအမဲ့” အမေ ကို အမဲ့လို့ခေါ်ပါတယ် အမဲ့ကနင်တို့ထက်အရင် အကြီးလေးနှစ်ယောက်ေ သဘူးတယ် ဘာရောဂါမှမဖြစ်ဘဲ ရု တ်တရက်မဖျားမနာဘဲ မျက်ဖြူလန်ပြီးေ သသွားဘူးတယ် တယောက်က ၇ လ တစ်ယောက်က ၉ လ သူများတွေကတော့ စုန်းကို က်တယ်ပြောကြတယ်.. အဲ့တော့ အဖေ […]
အောင်ပန်းမြို့အလွန်က သွေးနဲ့ သစ္စာတိုင်တည်ခဲ့တဲ့ ဝိဉာဉ်မြို့တော် (သို့) ပျောက်ဆုံးနေသောမြို့တော် သာမိုင်းခမ်း
ပျောက်ဆုံးနေသောမြို့တော် သာမိုင်းခမ်း `လောကီပညာရပ် လျှို့ဝှက်ချက်များနဲ့ ပြည့်နှက်နေသော နေရာဟောင်းတစ်ခု´ တောင်ပိုင်းရှမ်းပြည်ရဲ့ပျောက်ဆုံးသွားသော မြို့တော်နဲ့ ငုံးသုံးဘုရားကို ဧည့်သည်တွေပို့ရင်း ထပ်ရောက်ခဲ့ပြန်တယ်.. သာမိုင်းခမ်းဆိုတာက ရှမ်းစစ်သည်ပေါင်းများစွာ သွေးမြေကျခဲ့ပြီး သွေးနဲ့ သစ္စာတိုင်တည်ခဲ့တဲ့ဝိဉာဉ်မြို့တော် … သမိုင်းထဲက “ သာမိုင်းခမ်း ” ရာဇဝင်ထဲက “ သာမိုင်းခမ်း ” နရပတိစည်သူမင်းတည်ထားခဲ့တဲ့ စေတီများထဲက တစ်ဆူအပါအဝင်ဖြစ်တဲ့ “ သာမိုင်းခမ်း ”ရှေးစော်ဘွားတွေ အုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့ “သာမိုင်းခမ်း”ကလောမြို့ အောင်ပန်းမြို့တို့ကို မြို့ဖြစ်ပေါ်လာစေတဲ့ ”သာမိုင်းခမ်း.” ပင်လုံစာချုပ်ကိုဖြစ်ပေါ်လာအောင် အကောင်းဆုံးဖော်ဆောင်ပေးခဲ့တဲ့ “ စဝ်ထွန်းအေး”ရဲ့မွေးရပ်မြေဖြစ်တဲ့ “ သာမိုင်းခမ်း. ”ထိုနေရာလေးသည် အောက်မြန်မာပြည်အား အင်္ဂလိပ်နယ်ချဲ့တို့က သိမ်းပိုက်ထားပြီး မင်းတုန်းဘုရင် နန်းတက်စဉ်အချိန်အထိ အလွန်စည်ပင်သာယာဝပြောသော နေရာလေးတစ်ခုဖြစ်ခဲ့လေ၏။မြို့၏ အမည်ကား သာမိုင်းခဏ်းဟု တွင်လေ၏။ ထိုခေတ်အခါက ညောင်ရွှေစော်ဘွား […]