ဒိန္ခ်ဥ္ႏွင့္ က်န္းမာေရး
==================
==================
ဒိန္ခ်ဥ္မွန္မွန္ေသာက္ျခင္းျဖင့္ ကုိလက္စထေရာက်ၿပီး ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိသူမ်ားအတြက္ အက်ဳိးရွိေၾကာင္း၊ ပန္းနာရင္က်ပ္ရွိသူမ်ားကိုလည္း သက္သာေစေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ အူမႀကီးကင္ဆာ မျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္ေပးေၾကာင္း၊ အသက္ႏွ စ္ႏွစ္ေက်ာ္မွ အသက္ႀကီးသည့္ အရြယ္အထိ ေန႔စဥ္စားေပးပါက အသက္ရွည္ေၾကာင္း ျမဝတီသတင္းစာဖတ္ပရိသတ္မ်ား သိရွိေစရန္အတြက္ ေဒါက္တာခင္ေမာင္လြင္ (FAME) ႏွင့္ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းထားသည္မ်ားကို ေဖာ္ျပလိုက္ရပါသည္။
ေမး ။ ။ ဆရာ။ ဒိန္ခ်ဥ္ဆိုတာ ဘယ္လိုအစားအစာမ်ဳိးျဖစ္တယ္။ ဘယ္တုန္းကတည္းက ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ အစားအစာလည္းဆိုတာ သိပါရေစ။
ေျဖ ။ ။ ဒိန္ခ်ဥ္ဆိုတာ အဓိကအားျဖင့္ ႏြားႏို႔ကို အခ်ဥ္ေဖာက္ၿပီးရလာတဲ့အစားအစာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္လိုေတာ့ Yogurt လို႔ ေခၚပါတယ္။ Yogurt ဒါမွမဟုတ္ Yoghurt လို႔လည္း ေရးေလ့ရွိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ႏြားႏို႔သာမက ဘယ္ႏို႔တိုက္သတၱဝါရဲ႕ႏို႔ကို မဆို အခ်ဥ္ေဖာက္ရင္ ဒိန္ခ်ဥ္ကိုရပါတယ္။ ဒိန္ခ်ဥ္ရဲ႕အစကေတာ့ ဘူေဂးရီးယားႏိုင္ငံပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက သံုးခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်မွ က်န္တဲ့ Balkan ေဒသမွာရွိတဲ့ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသေတြကို ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရာက္ရွိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ဥေရာပႏိုင္ငံနဲ႔ အေမရိကတိုက္ကို ေရာက္ပါတယ္။ ဒီေန႔မွာေတာ့ ဒိန္ခ်ဥ္မစားသံုးတဲ့ ႏိုင္ငံရယ္ လို႔ ကမၻာေပၚမွာ မရွိေတာ့ပါဘူး။
ေမး ။ ။ ဒိန္ခ်ဥ္လုပ္မယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုမ်ဳိးႏို႔ကိုသံုးရင္ အေကာင္းဆံုးပါလဲဆရာ။
ေျဖ ။ ။ ဒိန္ခ်ဥ္လုပ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္- (၁) ေရာဂါမရွိတဲ့ႏြားရဲ႕ႏြားႏို႔ျဖစ္ရပါမယ္။ ဥပမာ- ႏြားရဲ႕ႏို႔အံုမွာ အနာျဖစ္တာမ်ဳိး၊ ေရာင္ရမ္းေနတာမ်ဳိးဆိုရင္ ေရာဂါပိုးေတြပါလာႏိုင္လို႔ ဒိန္ခ်ဥ္ပ်က္စီးႏိုင္ပါတယ္။ (၂) ႏြားႏို႔ဟာ လတ္ဆတ္ရပါမယ္။ ရက္ၾကာတဲ့ႏို႔ဆိုရင္ မေကာင္းပါ။ (၃) ႏြားႏို႔ကိုစစ္ေဆးၾကည့္ရင္ အျခားဗက္တီးရီးယားေတြ နည္းႏိုင္သမွ်နည္းရပါမယ္။ (၄) ပဋိဇီဝေဆးေတြလည္း ကင္းစင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ-ႏြားကို ပဋိဇီဝေဆး တိုက္ထားရင္ ႏို႔ထဲမွာလည္းပါလာႏိုင္ပါတယ္။ဒါဆိုရင္ ဒိန္ခ်ဥ္လုပ္လို႔မရႏိုင္ပါ။ ရရင္လည္းမေကာင္းပါ။ (၅) ႏို႔ထဲမွာ အျခားေသာဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ား ကင္းစင္ရပါမယ္။ ဥပမာ- အခ်ဳိ႕ေသာ ႏို႔ေတြမွာ ၾကာရွည္ခံေအာင္ preservative ေတြထည့္ထားရင္ ဒိန္ခ်ဥ္လုပ္လို႔မရပါ။
ေမး ။ ။ ဒိန္ခ်ဥ္ဟာ ခ်ဥ္တဲ့အရသာရွိတာေရာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲဆရာ။ သာမန္အားျဖင့္ အျခား အစားအစာေတြ ခ်ဥ္သြားရင္ စားဖို႔မသင့္လို႔ လႊင့္ပစ္ရေလ့ရွိေပမယ့္ ဒီဒိန္ခ်ဥ္က်ေတာ့ ဘာေၾကာင့္ စားလို႔ရတာပါလဲဆရာ။
ေျဖ ။ ။ ဒါကလည္း ဒိန္ခ်ဥ္ရဲ႕ ထူးျခားခ်က္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒိန္ခ်ဥ္ဘာလို႔ခ်ဥ္ရသလဲဆိုရင္ ႏို႔ထဲမွာပါတဲ့ Lactose လို႔ေခၚတဲ့ သၾကားဓာတ္ကို Lactobacillius လို႔ေခၚတဲ့ ဗက္တီးရီးယား ကေန ထုတ္လိုက္တဲ့ Lactose enzyme ေတြကေန လက္တစ္အက္စစ္ အျဖစ္ေျပာင္းလိုက္လို႔ ခ်ဥ္သြားတာျဖစ္ပါတယ္။ လက္တစ္အက္စစ္ေတြဟာ pH အားျဖင့္ 4.0 ေလာက္ပဲရွိတာမို႔ ခ်ဥ္ ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့အခ်ဥ္ဓာတ္ေတြျဖစ္တဲ့ Acetic acid, Acetyldehyde နဲ႔ Diacetyl ေတြကိုလည္း ထုတ္လုပ္ေပးတဲ့အတြက္ ခ်ဥ္သြားရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပစၥည္းအားလံုးဟာ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျပဳတဲ့ ပစၥည္းေတြျဖစ္လို႔ စားသံုးလို႔ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အျခား အစားအစာေတြ ခ်ဥ္တယ္ဆိုတာကေတာ့ ပ်က္စီးသြားတာျဖစ္လို႔ စားဖို႔မသင့္ပါဘူး။
ေမး။ ။ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္ရင္ ဘယ္လိုမ်ဳိး အက်ဳိးေက်းဇူးေတြ ရႏိုင္သလဲဆိုတာ သိပါရေစ။
ေျဖ။ ။ အဓိကအေရးအႀကီးဆံုးကေတာ့ Probiotic အာနိသင္ကို ရရွိေစႏိုင္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ရဲ႕ခႏၶာကိုယ္ႀကီးကို ျပင္ပေရာဂါပိုးေတြဝင္မလာေအာင္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရာမွာ ခႏၶာ ကိုယ္တြင္း ေသြးျဖဴဥေတြနဲ႔ Antibody လိုဟာမ်ဳိးေတြရွိသလို ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ျပင္ပနဲ႔ ထိေတြ႕ေနရ တဲ့ေနရာေတြျဖစ္တဲ့ ပါးစပ္တို႔လို၊ အူအတြင္းပိုင္းလို၊ မိန္းမကိုယ္အတြင္းပိုင္းလို ေနရာမ်ဳိးကို ေစာင့္ေရွာက္ေပးတဲ့ ဗက္တီးရီးယားပိုးေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ သူတို႔ဟာ ခႏၶာကိုယ္ေသြး ေၾကာထဲကို ေဖာက္ဝင္ေလ့မရွိဘဲ အျပင္ကေန ေစာင့္ေရွာက္ေပးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ကို Probiotic လို႔ေခၚပါတယ္။အဓိကကေတာ့ Lactobacillus ေတြျဖစ္ၿပီး ဒုတိယအေနနဲ႔ Yeast အုပ္စုဝင္ Saccharomyces boulardii တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ကို good bacteria သို႔မဟုတ္ normal flora လို႔လည္းေခၚၾကပါတယ္။ ျပင္ပကေန ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ ဗက္တီးရီးယားေတြ virus ပိုးေတြဝင္လာခဲ့ရင္ သူတို႔က ခုခံကာကြယ္ တြန္းလွန္ေပးၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ ေတြမ်ားေနျခင္းဟာ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ မ်ားစြာအက်ဳိးရွိပါတယ္။ သူတို႔ကိုေပးရတဲ့ ရည္ရြယ္ ခ်က္ကေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို ဝင္ေရာက္လာတဲ့ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ ဗက္တီးရီးယားေတြကို တိုက္ ခိုက္ဖ်က္ဆီးဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီ Antibiotic ေတြေပးလိုက္ရင္ ေရာဂါျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ေရာဂါပိုးေတြေရာ ခႏၶာကိုယ္ကိုေစာင့္ေရွာက္ေပးတဲ့ Lactobacillus လိုေကာင္းတဲ့ ဗက္တီးရီး ယားေတြပါ ေသဆံုးကုန္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ေရာဂါပိုးေတြ ဝင္လာဖို႔ ထပ္မံဖိတ္ေခၚ သလိုျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို Antibiotic ေသာက္ၿပီးတဲ့သူေတြမွာ ဒိန္ခ်ဥ္ကိုေသာက္လိုက္ရင္ ခုနက ဆံုး႐ႈံးသြားတဲ့ ေကာင္းတဲ့ဗက္တီးရီးယားေတြကို ျပန္ျဖည့္ေပးသလိုျဖစ္လို႔ မ်ားစြာအက်ဳိးရွိ ပါတယ္။ ဒိန္ခ်ဥ္မွန္မွန္ေသာက္တဲ့သူဟာ Antibiotic ေတြ အၿမဲျဖည့္ေပးေနတာျဖစ္လို႔ ျပင္ပ ေရာဂါပိုးေတြမဝင္ေအာင္ အထူးသျဖင့္ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္စြမ္း ရွိပါတယ္။
ေမး။ ။အျခားအာနိသင္ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြကိုလည္း ဆက္ေျပာပါဦးဆရာ။
ေျဖ။ ။အူနဲ႔အစာလမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြအမ်ားႀကီးရွိပါေသးတယ္။ ဒီ Lactobacillus ေတြဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔စားလိုက္တဲ့ အစာေတြကို သူတို႔ကအရင္ဆံုး ေခ်ဖ်က္ ေပးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစာေက်လြယ္ၿပီး အူနံရံကလြယ္ကူစြာစုပ္ယူႏိုင္လို႔ အာဟာရဓာတ္ ျပည့္ျပည့္ဝဝရႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အခ်ဳိ႕ကေလးေတြမွာ ႏြားႏို႔၊ ႏို႔မႈန္႔ေသာက္လို႔မရတဲ့ ေရာဂါတစ္မ်ဳိး ရွိတတ္ပါတယ္။ Lactose intolerance လို႔ေခၚပါတယ္။ ႏို႔မွာပါတဲ့ Lactose လို႔ေခၚတဲ့ သၾကားဓာတ္ကို အူကမေခ်ဖ်က္ႏိုင္လို႔ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းစားတိုင္း ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာ ျဖစ္ရတာပါ။ ဒိန္ခ်ဥ္မွာပါတဲ့ Lactobacillus ေတြဟာ Lactose လို႔ေခၚတဲ့အင္ဇိုင္းကို လံုေလာက္စြာထုတ္ေပးတာေၾကာင့္ ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္ၿပီးမွ ႏြားႏို႔ေသာက္ရင္ ဝမ္းပ်က္တာမ်ဳိး မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။
ေမး ။ ။ ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္ရင္ ခုခံအားစနစ္ ေကာင္းမြန္ေစတယ္ဆိုတာေရာ ဟုတ္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ ။ ။ မွန္ပါတယ္။ ဒိန္ခ်ဥ္မွာပါတဲ့ Lactobacillus ေတြဟာ ျပင္ပကေရာဂါျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ဗက္တီးရီးယားေတြျဖစ္တဲ့ တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါပိုးေတြ၊ ဝမ္းကိုက္ေရာဂါပိုးေတြ၊ ဝမ္းေလွ်ာစတဲ့ အီးကိုလိုင္(E. coli)ေရာဂါပိုးေတြကို ဟန္႔တားႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။ ဒါတင္မကေသးဘဲ ဒိန္ခ်ဥ္မွာ ပါတဲ့ Lactobacillus ေတြဟာ ေသြးထဲကိုေရာက္သြားၿပီး အသည္းနဲ႔ သရက္ရြက္ကိုေရာက္ရင္ ခုခံအားစနစ္ေတြျဖစ္တဲ့ ေသြးျဖဴဥေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ေရာဂါပိုးကို တိုက္႐ိုက္သတ္ျဖတ္ေပးမယ့္ ဆဲလ္ေတြ၊ ဗိုင္းရပ္ပိုးေတြ ဝင္မလာေအာင္ တိုက္ခိုက္ႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ Lactobacillus လို ဓာတ္ ပစၥည္းေတြထြက္ေစႏိုင္ပါတယ္။
ေမး ။ ။ ေသြးထဲမွာ ကိုလက္စထေရာမ်ားေနတဲ့ သူေတြေရာ ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္လို႔ရပါသလား ဆရာ။
ေျဖ။ ။ရပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီ Lactobacillus ေတြဟာ အစားအစာထဲမွာပါတဲ့ ကိုလက္စထေရာကို ေခ်ဖ်က္စားေသာက္လို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ထြက္လာတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းေတြ ဟာ ခႏၶာကိုယ္အူနံရံကေန စုပ္ယူၿပီးရင္ ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ ကိုလက္စထေရာရဲ႕ ဇီဝကမၼျဖစ္စဥ္ ေတြကို ေျပာင္းလဲေစႏိုင္လို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္ရင္ ကိုလက္စထေရာ က်ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေလ့လာခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးေပၚထြက္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ LDL နဲ႔ Triglyceride ေတြကို အဓိကက်ေစၿပီး Blood Pressure ပါ က်ေစႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႕ရလို႔ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူေတြ အတြက္လည္း မ်ားစြာအက်ဳိးရွိပါတယ္။
ေမး ။ ။ အျခားအက်ဳိးအာနိသင္ေတြရွိရင္ လည္းသိပါရေစ။
ေျဖ ။ ။(၁) Food allergies လို႔ေခၚတဲ့ အစားအစာနဲ႔ ဓာတ္မတည့္မႈ ျဖစ္တတ္တဲ့သူေတြကို လည္း သက္သာေစပါတယ္။ (၂) ပန္းနာရင္က်ပ္ ေရာဂါရွိသူေတြကိုလည္း သက္သာေစပါတယ္။ ပန္းနာရင္က်ပ္သာမက အျခား အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ sin usitis, bronchitis တို႔ pneumonia တို႔ကိုလည္း သက္သာေစပါတယ္။ (၃) ႏွင္းခူေရာဂါ Eczema ကိုလည္း သက္သာေစပါတယ္။ (၄) ကင္ဆာေရာဂါ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အူမႀကီးကင္ဆာမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ (၅) အ႐ိုးေတြသြားေတြ ႀကံ့ခိုင္ေအာင္ Osteoporosis တို႔ dental caries တို႔မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ (၆) ခံတြင္းအနံ႔ဆိုးျခင္းကို မျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ (၇) မ်က္ႏွာမွာ ဝက္ၿခံေပါက္ခဲ့ရင္ ေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္။ (၈) အသက္ရွည္ျခင္းကို အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ ဒိန္ခ်ဥ္စားျခင္း ေၾကာင့္ရတဲ့ အက်ဳိးအာနိသင္မ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ အလ်ဥ္းသင့္လို႔ေျပာရရင္ ဒီေန႔ ေခတ္စားေနတဲ့ သဘာဝေဆးပညာမွာ အဓိက ထုတ္လုပ္တဲ့ေဆးဝါးအုပ္စုႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ (၁) အပင္ကိုအေျခခံေသာ ေဆးဝါးမ်ားအုပ္စုလို႔ေခၚပါတယ္။ (၂)အဏုဇီဝနဲ႔သက္ရွိသတၱဝါေတြကို အေျခခံထုတ္လုပ္ေသာ ေဆးဝါးမ်ားအုပ္စု တို႔ျဖစ္ ပါတယ္။ အခုဒိန္ခ်ဥ္နဲ႔ေပးၿပီး ေဆးကုသတာဟာ ဇီဝေဆးဝါးအုပ္စုထဲမွာပါပါတယ္။
ေမး ။ ။ ဆရာ့အေနနဲ႔ ျမဝတီစာဖတ္ပရိ သတ္မ်ားကို ဘာမ်ားမွာၾကားလိုပါသလဲ။
ေျဖ ။ ။ ဒိန္ခ်ဥ္ဆိုတာ အင္မတန္ေဆးဖက္ဝင္တဲ့ အစားအစာ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္တဲ့ ကေလးကစၿပီး အသက္ႀကီးတဲ့အရြယ္အထိ ေန႔စဥ္စားသံုးသင့္တဲ့ အစားအစာ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္မွာလည္းအလြယ္တကူ လုပ္စားလို႔ရပါတယ္။ အခုအခါမွာ ဒိန္ခ်ဥ္ကို စီးပြားျဖစ္ စက္မႈလုပ္ငန္းႀကီးမ်ားအသြင္နဲ႔ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနၾကလို႔ အိမ္မွာကရိကထမ်ား လို႔ မလုပ္ႏိုင္သူေတြလည္း အလြယ္တကူ ဝယ္ယူစားသံုးလို႔ရတဲ့ အေနအထားမ်ားရွိပါတယ္။ ဒိန္ခ်ဥ္မွာ Probiotic ေတြ မ်ားစြာပါလို႔ သက္ေစာင့္ေဆးလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ။
===========
Myawady Health
