(Zawgyi)
လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း တိုးတက္မႈ ေႏွာင့္ေႏွးခဲ့သည့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးသည္ လာမည့္ ၂ ႏွစ္အတြင္း ျပန္လည္ဦးေမာ့လာမည္ဟု အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္ (ADB)အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ သုေတသနအဖြဲ႕မ်ားက ဆိုသည္။ အစိုးရ၏ စီးပြားေရးမူဝါဒမ်ား ခိုင္မာလာျခင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အားေကာင္းလာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ဟု ဆိုသည္။
ထိုအခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ၂၀၁၉ တြင္ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းမ်ား ပိုမိုပြင့္လင္းလာႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႔အတူ လုပ္ငန္းငယ္တစ္ခု ထူေထာင္ရန္ စိန္ေခၚမႈအခက္အခဲမ်ားရွိေနေသာ္လည္း အလားအလာေကာင္းသည့္ အက်ိဳးအျမတ္မ်ား ရွိေနဆဲ ဟု ဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယခုေဆာင္းပါးက ၂၀၁၉ႏွင့္ ၂၀၂၀ အတြင္း အခ်ိန္တိုတြင္း အက်ိဳးအျမတ္ရရွိေစမည့္ လုပ္ငန္းအခ်ိဳ႕ႏွင့္ အလားအလာေကာင္းမ်ားရွိေနသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဖာ္ျပေပးမည္ ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အႀကံျပဳခ်က္ႏွင့္ ေလ့လာမႈမ်ားအရ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္း၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း၊ စြမ္းအင္က႑ႏွင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းႏွင့္ ဆက္စပ္သည့္ လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လုပ္သာကိုင္သာရွိေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားဟု စစ္တမ္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ျပည္တြင္းစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးသုေတသန အဖြဲ႕မ်ားကလည္း အထက္ပါ လုပ္ငန္းမ်ားကို ေထာက္ပံ့ေပး မည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ငယ္မ်ားက လုပ္ကိုင္ျခင္းျဖင့္ အခ်ိန္တိုတြင္း အက်ိဳးျမတ္ရႏိုင္မည္ဟုအႀကံျပဳထားသည္။
အခ်ိန္တိုအတြင္း အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္ေသာ လုပ္ငန္း ၁၇ မ်ိဳး
ျမန္မာစီးပြားစီမံ အမႈေဆာင္မ်ားအသင္း (MBE-Myanmar Business Executives Associa-tion)၏ မၾကာမီက ေကာက္ယူခဲ့သည့္ သုေတသနစစ္တမ္းတစ္ခု အရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ၌ အခ်ိန္တိုအတြင္း စီးပြားျဖစ္ႏိုင္သည့္ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္လုပ္ငန္း အမ်ိဳးအစား ၁၇ မ်ိဳးရွိသည္ဟု ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။ ထိုလုပ္ငန္း ၁၇ မ်ိဳးအတြက္ လက္ေတြ႕လုပ္ကိုင္ေနသည့္ လုပ္ငန္းရွင္ ၁၀၀ ခန႔္ကို အခ်ိန္သုံးလၾကာ ေမးျမန္းေကာက္ယူျခင္းျဖစ္သည္။
‘‘ဒီလုပ္ငန္းေတြက က်ပ္ သိန္း ၁၀၀ ေအာက္မွာ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းအျဖစ္ လုပ္ကိုင္လို႔ရတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြဆို အရင္းအႏွီး မလိုဘဲ လုပ္လို႔ေတာင္ရတယ္’’ဟု အဆိုပါ စစ္တမ္းေကာက္ယူရာတြင္ ပါဝင္ေသာ ဦးဝဏၰေက်ာ္က ေျပာသည္။ ထိုစစ္တမ္းတြင္ အခ်ိန္တိုအတြင္း အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္ေသာ က႑ငါးခု ပါဝင္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္ ဒီဇိုင္းထုတ္လုပ္ျခင္း၊ ေရာင္းခ်ျခင္း၊ ဝန္ေဆာင္မႈ၊ နည္းပညာ အသုံးျပဳဝန္ေဆာင္မႈမ်ား၊ အစားအေသာက္လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ေမြးျမဴေရးတို႔ ျဖစ္သည္ဟုဆိုသည္။
ကိုယ္ပိုင္ဒီဇိုင္းထုတ္လုပ္ျခင္း၊ ေရာင္းခ်ျခင္းတြင္ လုပ္ငန္းသုံးမ်ိဳးကို အႀကံျပဳထားသည္။ ယင္းတို႔သည္ ဒီဇိုင္းဆန္းသစ္သားပရိေဘာဂ ဖန္တီးေရာင္းခ်ျခင္းလုပ္ငန္း၊ ပန္းပင္ေရာင္းခ်ျခင္းႏွင့္ ၿခံအလွဆင္လုပ္ငန္းႏွင့္ ေရေမႊးဆီ၊ဖေယာင္းတိုင္ ထုတ္လုပ္ျခင္း လုပ္ငန္းတို႔ျဖစ္သည္။
ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းအတြက္ ကိုယ္ကာယေလ့က်င့္ခန္း (GYM)လုပ္ငန္း၊ ေန႔ကေလးထိန္းေက်ာင္းလုပ္ငန္း၊ သက္ေမြးပညာႏွင့္ အလုပ္အကိုင္ရရွိေရးဆိုင္ရာ အတိုင္ပင္ခံလုပ္ငန္း၊ ကိုယ္ပိုင္အိမ္ ဗိသုကာဒီဇိုင္း ေရးဆြဲေပးျခင္းလုပ္ငန္း၊မီးဖိုေခ်ာင္သုံး ဓာတ္ေငြ႕ကိုယ္စားလွယ္လုပ္ငန္းတို႔ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ကုန္က်စရိတ္မႀကီးမားဘဲ ရပ္ကြက္အတြင္း လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဟု ဆိုသည္။ ဥပမာ မီးဖိုေခ်ာင္သုံး ဓာတ္ေငြ႕ (LPG)သည္ ေရသန႔္ဘူး ျဖန႔္ေဝသည့္ကိုယ္စားလွယ္ လုပ္ငန္းကဲ့သို႔ပင္ သတ္မွတ္စည္းကမ္းအတိုင္း ေဆာင္႐ြက္ပါက အသားတင္အျမတ္ရႏိုင္သည္ဟု ဦးဝဏၰေက်ာ္က အႀကံျပဳသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ျပည္သူမ်ား၏ က်န္းမာေရးအသိ ရွိလာျခင္းေၾကာင့္ ကိုယ္ကာယေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ကိုင္လာသူ မ်ားလာၿပီး ရပ္ကြက္အတြင္းရွိ အခန္းငယ္မ်ား၌ပင္ GYM လုပ္ငန္းမ်ား ေအာင္ျမင္ေနသည္ဟု ဆိုသည္။
နည္းပညာသုံး ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားတြင္ ကုမၸဏီမ်ား၌ DATA Centre ထူေထာင္ေပးျခင္းအတြက္ အႀကံေပးႏွင့္ တပ္ဆင္သင္ၾကားေပးျခင္းလုပ္ငန္း၊ အတတ္ပညာတစ္ခုခုအား YouTube Channel မွ သင္ၾကားေပးျခင္း လုပ္ငန္း၊ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ ေၾကာ္ျငာဂရပ္ဖစ္ဒီဇိုင္း ေရးဆြဲေပးျခင္းလုပ္ငန္း၊ ျမန္မာဆန္ေသာ Web-site Domain မ်ား ဖန္တီးဝယ္ယူျခင္း၊ ျပန္လည္ေရာင္းခ်ျခင္းလုပ္ငန္းႏွင့္ Google Adsense အတိုင္ပင္ခံႏွင့္ ေၾကာ္ျငာကိုယ္စားလွယ္လုပ္ငန္းတို႔သည္ အခ်ိန္တိုအတြင္း အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟုလည္း စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
‘‘အဲဒီထဲမွာ အိုင္ဒီယာအေကာင္းဆုံးရွိမယ္ဆိုရင္ အရင္းအႏွီးအနည္းဆုံးနဲ႔ အက်ိဳးအျမတ္ အမ်ားဆုံး ျပန္ရမယ့္အလုပ္က ေတာ့ နံပါတ္ (၁၅) (ျမန္မာဆန္ေသာ Website Domain မ်ား ဖန္တီးဝယ္ယူျခင္း၊ ျပန္လည္ေရာင္းခ်ျခင္းလုပ္ငန္း) ပါပဲဗ်ာ’’ ဟု ထိုလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္သူ လူငယ္တစ္ဦးက သူ၏ အျမင္ကို ေျပာသည္။ ထိုလုပ္ငန္းသည္ ေခတ္ႏွင့္လိုက္ေလ်ာ ညီေထြသည့္ ျမန္မာဒိုမိန္းမ်ားကို ဝယ္ယူထား႐ုံသာ ျဖစ္သည္ဟု ၎က ဆိုသည္။ ဥပမာ Shalpay (ရွယ္ေပး)ဆိုသည့္ Domain တစ္ခုကို ဝယ္ထားလွ်င္ ထိုအမည္ကို အသုံးျပဳလိုသည့္ လုပ္ငန္းရွင္က ဝယ္ယူထားသူထံမွျပန္လည္ဝယ္ယူရမည္ဟု ဆိုသည္။ ဒိုမိန္းယူစဥ္က က်ပ္ႏွစ္ေသာင္းခန႔္သာ ရွိေသာ္လည္း ျပန္လည္ေရာင္းခ်သည့္အခါ ႀကိဳက္ေၾကးေခၚယူႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။ ‘‘ဒီလုပ္ငန္းရဲ႕ အဓိကအသက္က ဘယ္လိုနာမည္ေတြကို ကိုယ္ဝယ္ထားၿပီး ဘယ္လိုလူေတြဆီ ဘယ္ေဈးနဲ႔ ျပန္ေရာင္းမလဲဆိုတာ စဥ္းစားတတ္ဖို႔ပဲ လိုတယ္ဗ်။ ဒီလုပ္ငန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာသာ မတြင္က်ယ္ေသးေပမယ့္ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ ေတာ္ေတာ္အလုပ္ျဖစ္တယ္ဗ်’’ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ဝယ္ယူႏိုင္သည့္ လုပ္ငန္းရွင္ကို ရွာေဖြရသည္မွာ အခက္အခဲျဖစ္ၿပီး ထိုလုပ္ငန္းကို အသုံးျပဳသူ နည္းေနေသးသည္ဟု ထိုလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္သူမ်ားက ေျပာသည္။
အစားအေသာက္မ်ား ေရာင္းခ်ရာတြင္ ေ႐ြ႕လ်ားႏိုင္ေသာလွည္းျဖင့္ ျမန္မာ့႐ိုးရာ အစားအေသာက္မ်ား ေရာင္းခ်ျခင္း၊ကိုယ္ပိုင္ဟန္ျဖင့္ ဖန္တီးထားေသာ ထူးျခားသည့္ အရသာျဖင့္ ေရခဲမုန႔္ ျပဳလုပ္ေရာင္းခ်ျခင္းႏွင့္ Fast Food (အဆင္သင့္စားေသာက္ႏိုင္သည့္ အစားအစာမ်ား) စားေသာက္ဆိုင္လုပ္ငန္းတို႔လည္း အလားအလာေကာင္းသည္ဟု ဆိုသည္။ ဆိုင္ခန္းငွားရမ္းခ ႀကီးျမင့္လာျခင္းေၾကာင့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား၊ ေ႐ြ႕လ်ားလွည္းမ်ားျဖင့္ အစားအေသာက္မ်ား ေရာင္းခ်ျခင္းမ်ားကလည္း လာမည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္း ဆက္လက္အလုပ္ျဖစ္ေနဦးမည္ဟု ဆိုသည္။ ‘‘ကားနဲ႔ေရာင္းတာက ဆိုင္ငွားခ သက္သာတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေဈးေရာင္းရမယ့္ေနရာကို အလြယ္တကူလည္း ေျပာင္းေ႐ႊ႕ႏိုင္တယ္’’ဟု လွည္းတန္းတြင္ ေမာ္ ေတာ္ယာဥ္ျဖင့္ ေဈးေရာင္းခ်ေနသည့္ မသိဂႌက ေျပာသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ အခ်က္အခ်ာက်သည့္ ေနရာမ်ားတြင္ ငွားရမ္းခ က်ပ္ငါးသိန္းမွ က်ပ္သိန္းဆယ္ဂဏန္းထိ ရွိေနသည္။
ေနာက္ဆုံးတစ္ခုသည္ ၾကက္ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္း ျဖစ္သည္။ ၾကက္သား၊ ၾကက္ဥေဈးကြက္သည္ ႏိုင္ငံအတြင္း ႀကီးမားက်ယ္ျပန႔္စြာရွိျခင္းႏွင့္ အျခား တိရစာၦန္ေမြးျမဴေရးထက္ ကုန္က်စရိတ္နည္းျခင္း၊ အခ်ိန္တိုအတြင္း အက်ိဳးအျမတ္မ်ားျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။
အထက္ပါ စစ္တမ္းအျပင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ေဈးကြက္သုေတသနအဖြဲ႕မ်ား၏ ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာမ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အလားအလာေကာင္းသည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ Oxford Business Groupက ၂၀၁၉ ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာ၌ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဆာက္လုပ္ေရးႏွင့္ စြမ္းအင္က႑သည္အက်ိဳးအျမတ္အမ်ားဆုံး လုပ္ငန္းဟု ဆိုသည္။
ေဆာက္လုပ္ေရးက႑ႏွင့္ ဆက္စပ္လုပ္ငန္းမ်ား
လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္တန႔္နီးပါးအထိ ျဖစ္ခဲ့သည့္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ယခုအခ်ိန္တြင္ ျပန္လည္အားေကာင္းလာၿပီဟု ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ဆိုသည္။ တန္ဖိုးသင့္ႏွင့္ တန္ဖိုးနည္းအိမ္ရာမ်ား ေခ်းေငြမ်ားရရွိလာျခင္း၊ ကြန္ဒိုမီနီယံမ်ားကို ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား ဝယ္ယူခြင့္ရွိလာျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ဆိုသည္။
‘‘ေဆာက္လုပ္ေရးက နည္းနည္းဦးေမာ့လာပါၿပီ’’ဟု လိုင္စင္ရ ကန္ထ႐ိုက္တာအသင္းဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္ဝင္းက ဆိုသည္။ ကိုရီးယားဘ႑ာေရးလုပ္ငန္းစုျဖစ္သည့္ KB (Kookmin Bank)ဥကၠ႒ Yoon Jong Kyooကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အိမ္ရာက႑ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အလားအလာေကာင္းမ်ားရွိ၍ ဘ႑ာေရးလုပ္ငန္းမ်ား တိုးခ်ဲ႕မည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္း ဖြံ႕ ၿဖိဳးေရးအတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံအႏွံ႔ လိုအပ္ခ်က္ျမင့္လာသည္ဟုေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေဆာက္လုပ္ေရးက႑ႏွင့္ ဆက္စပ္သည့္ ေဆာက္လုပ္ေရးပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်ျခင္းႏွင့္ အိမ္ရာအလွဆင္လုပ္ငန္းမ်ားသည္ လာမည့္ ၂ ႏွစ္အတြင္း အလားအလာရွိသည့္ လုပ္ငန္း တစ္ခုဟု သတ္မွတ္ခဲ့သည္။
အစားအေသာက္လုပ္ငန္းမ်ား
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္း တိုးပြားလာသည့္ လူဦးေရႏွင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္း အရွိန္ျမင့္လာျခင္းေၾကာင့္ အစားအေသာက္ေရာင္းခ်ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား အားေကာင္းလာသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အစားအေသာက္လုပ္ငန္းႏွင့္ ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ လာမည့္ ၂ ႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ စီးပြားေရး၏ သုံးပုံႏွစ္ပုံရွိလာမည္ဟု ဂ်ာမနီစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းက ခန႔္မွန္းထားသည္။ အစားအေသာက္ေရာင္းခ်ရာတြင္ ျမန္မာ့႐ိုးရာအစားအေသာက္မ်ား၊ တိုင္းရင္းသား႐ိုးရာ အစားအေသာက္မ်ားသည္ လက္ရွိ ေဈးကြက္အတြင္း ေခတ္စားလာသည့္ အစားအေသာက္လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္သည္ဟု စားေသာက္ဆိုင္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ဆိုသည္။
ေလာင္စာဆီႏွင့္ စြမ္းအင္က႑
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္သုံးစြဲမႈ မ်ားလာျခင္းႏွင့္ ကုန္ စည္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္မႈ မ်ားလာျခင္းေၾကာင့္ စက္သုံးဆီသုံးစြဲမႈ မ်ားျပားလာသည္။ ထို႔အျပင္ နယ္ဘက္မ်ားတြင္ ဆိုင္ကယ္ သုံးစြဲမႈမ်ားလာျခင္းေၾကာင့္ စက္သုံးဆီေရာင္းခ်သည့္ လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ယခုႏွစ္ပိုင္းအတြင္း အလားအလာရွိသည့္ လုပ္ငန္းျဖစ္လာသည္။ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္သုံးစြဲမႈ ျမင့္တက္လာျခင္းေၾကာင့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ အပိုပစၥည္းေရာင္းခ်သည့္ လုပ္ငန္းမ်ားလည္း ေအာင္ျမင္ႏိုင္သည္။
ကိုယ္ပိုင္အမွတ္တံဆိပ္ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ျခင္းမ်ား
အစိုးရသည္ SME ဟုေခၚ ေသာ အေသးစား၊ အလတ္စား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို အားေပးလာျခင္းေၾကာင့္ အစိုးရသက္တမ္း သုံးႏွစ္အတြင္း ထိုလုပ္ငန္းမ်ား ယခင္ထက္ အားေကာင္းလာသည္။ ကိုယ္ပိုင္အမွတ္တံဆိပ္ျဖင့္ ထုတ္သည့္ အစားအေသာက္ကုန္မ်ား၊ လူသုံးကုန္မ်ား၊ ျမန္မာ့႐ိုးရာႏွင့္ တိုင္းရင္းသား႐ိုးရာ အမွတ္တရပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်ျခင္း သည္ ေအာင္ျမင္သည့္လုပ္ငန္းမ်ား ျဖစ္လာသည္။ ‘‘အရင္တုန္းက ထိုင္းဘက္က ဝင္တာေတြ သိပ္မ်ားတယ္။ အခုေတာ့ ရွမ္း၊ ကခ်င္နဲ႔ ခ်င္း႐ိုးရာ အဆင္ေတြဆို လူေတြက စိတ္ဝင္စားၾကတယ္။ ဒါကိုလည္း ကိုယ္ပိုင္အမွတ္တံဆိပ္နဲ႔ အဝတ္ အစားေတြ ထုတ္ေရာင္းတာ ပိုအဆင္ေျပတယ္’’ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဈး၊ အထည္ႏွင့္ အိတ္မ်ိဳးစုံေရာင္းခ် ေနေသာ ကိုျပည့္စုံက ဆိုသည္။ ႐ိုးရာဖိနပ္၊ အိတ္မ်ားကိုလည္း တိုင္းရင္းသား႐ိုးရာအဆင္မ်ားျဖင့္ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ျခင္းက အလ်င္အျမန္ေရာင္းအား ေကာင္းလာၿပီး လူငယ္မ်ားအၾကား ဖက္ရွင္တစ္ခုပမာ ေခတ္စားလာသည္ဟု ဆိုင္ရွင္မ်ားက ဆိုသည္။
စိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ ေမြးျမဴထုတ္လုပ္ ေရးလုပ္ငန္းမ်ား
ေဒသတြင္း အသားစားသုံးမႈ ျမင့္တက္လာျခင္း၊ ႏို႔ေသာက္သုံးမႈ ျမင့္တက္လာျခင္းေၾကာင့္ တိရစာၦန္ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ အျမတ္အစြန္းရွိမည့္ အလားအလာရွိေသာ လုပ္ငန္းမ်ား ျဖစ္လာသည္။ ထိုလုပ္ငန္းကို Organic အသီးအႏွံမ်ား စိုက္ပ်ိဳး ထုတ္လုပ္ျခင္းသည္ သာမန္ထက္ ပိုမိုဝင္ေငြရလာႏိုင္သည္။ က်ပ္ေငြတန္ဖိုးက်ဆင္းေနၿပီး ဆက္လက္က်ဆင္းႏိုင္ေျခရွိေသာေၾကာင့္ ထိုအခ်က္ကို ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္မ်ား သတိထားရမည္ဟု ADB ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ စီးပြားေရးကြၽမ္းက်င္သူ အႀကီးတန္းအရာရွိ မစၥယူမိကို တာမူရာက ေျပာသည္။
ထို႔အျပင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း တစ္ခုကို စတင္လုပ္ကိုင္သူအတြက္ Business Plan (လုပ္ငန္း စီမံခ်က္) ေရးဆြဲသင့္သည္ဟု ေဈးကြက္သုေတသနအဖြဲ႕မ်ားက အ ႀကံျပဳထားသည္။
Credit -7Day News Journal
(Unicode)
လွန်ခဲ့သည့် နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း တိုးတက်မှု နှောင့်နှေးခဲ့သည့် မြန်မာ့စီးပွားရေးသည် လာမည့် ၂ နှစ်အတွင်း ပြန်လည်ဦးမော့လာမည်ဟု အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် (ADB)အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် သုတေသနအဖွဲ့များက ဆိုသည်။ အစိုးရ၏ စီးပွားရေးမူဝါဒများ ခိုင်မာလာခြင်းနှင့် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အားကောင်း လာခြင်းတို့ကြောင့်ဟု ဆိုသည်။
ထိုအချက်များကြောင့် ၂၀၁၉ တွင် စီးပွားရေးအခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုပွင့်လင်းလာနိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။ ထို့အတူ လုပ်ငန်းငယ်တစ်ခု ထူထောင်ရန် စိန်ခေါ်မှုအခက်အခဲများရှိနေသော်လည်း အလားအလာကောင်းသည့် အကျိုးအမြတ်များ ရှိနေဆဲ ဟု ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် ယခုဆောင်းပါးက ၂၀၁၉နှင့် ၂၀၂၀ အတွင်း အချိန်တိုတွင်း အကျိုးအမြတ်ရရှိစေမည့် လုပ်ငန်းအချို့နှင့် အလားအလာကောင်းများရှိနေသည့် လုပ်ငန်းများကို ဖော်ပြပေးမည် ဖြစ်သည်။
နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများ၏ အကြံပြုချက်နှင့် လေ့လာမှုများအရ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်း၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း၊ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း၊ စွမ်းအင်ကဏ္ဍနှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့် ဆက်စပ်သည့် လုပ်ငန်းများသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လုပ်သာကိုင်သာရှိသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများဟု စစ်တမ်းများတွင် ဖော်ပြထားသည်။
ပြည်တွင်းစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် စီးပွားရေးသုတေသန အဖွဲ့များကလည်း အထက်ပါ လုပ်ငန်းများကို ထောက်ပံ့ပေး မည့် လုပ်ငန်းများကို ပြည်တွင်းလုပ်ငန်းရှင်ငယ်များက လုပ်ကိုင်ခြင်းဖြင့် အချိန်တိုတွင်း အကျိုးမြတ်ရနိုင်မည်ဟုအကြံပြုထားသည်။
အချိန်တိုအတွင်း အလုပ်ဖြစ်နိုင်သော လုပ်ငန်း ၁၇ မျိုး
မြန်မာစီးပွားစီမံ အမှုဆောင်များအသင်း (MBE-Myanmar Business Executives Associa-tion)၏ မကြာမီက ကောက်ယူခဲ့သည့် သုတေသနစစ်တမ်းတစ်ခု အရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ၌ အချိန်တိုအတွင်း စီးပွားဖြစ်နိုင်သည့် တစ်နိုင်တစ်ပိုင်လုပ်ငန်း အမျိုးအစား ၁၇ မျိုးရှိသည်ဟု ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။ ထိုလုပ်ငန်း ၁၇ မျိုးအတွက် လက်တွေ့လုပ်ကိုင်နေသည့် လုပ်ငန်းရှင် ၁၀၀ ခန့်ကို အချိန်သုံးလကြာ မေးမြန်းကောက်ယူခြင်းဖြစ်သည်။
‘‘ဒီလုပ်ငန်းတွေက ကျပ် သိန်း ၁၀၀ အောက်မှာ ကိုယ်ပိုင်လုပ်ငန်းအဖြစ် လုပ်ကိုင်လို့ရတယ်။ တချို့တွေဆို အရင်းအနှီး မလိုဘဲ လုပ်လို့တောင်ရတယ်’’ဟု အဆိုပါ စစ်တမ်းကောက်ယူရာတွင် ပါဝင်သော ဦးဝဏ္ဏကျော်က ပြောသည်။ ထိုစစ်တမ်းတွင် အချိန်တိုအတွင်း အလုပ်ဖြစ်နိုင်သော ကဏ္ဍငါးခု ပါဝင်ပြီး ကိုယ်ပိုင် ဒီဇိုင်းထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ရောင်းချခြင်း၊ ဝန်ဆောင်မှု၊ နည်းပညာ အသုံးပြုဝန်ဆောင်မှုများ၊ အစားအသောက်လုပ်ငန်းများနှင့် မွေးမြူရေးတို့ ဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။
ကိုယ်ပိုင်ဒီဇိုင်းထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ရောင်းချခြင်းတွင် လုပ်ငန်းသုံးမျိုးကို အကြံပြုထားသည်။ ယင်းတို့သည် ဒီဇိုင်းဆန်းသစ်သားပရိဘောဂ ဖန်တီးရောင်းချခြင်းလုပ်ငန်း၊ ပန်းပင်ရောင်းချခြင်းနှင့် ခြံအလှဆင်လုပ်ငန်းနှင့် ရေမွှေးဆီ၊ဖယောင်းတိုင် ထုတ်လုပ်ခြင်း လုပ်ငန်းတို့ဖြစ်သည်။
ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းအတွက် ကိုယ်ကာယလေ့ကျင့်ခန်း (GYM)လုပ်ငန်း၊ နေ့ကလေးထိန်းကျောင်းလုပ်ငန်း၊ သက်မွေးပညာနှင့် အလုပ်အကိုင်ရရှိရေးဆိုင်ရာ အတိုင်ပင်ခံလုပ်ငန်း၊ ကိုယ်ပိုင်အိမ် ဗိသုကာဒီဇိုင်း ရေးဆွဲပေးခြင်းလုပ်ငန်း၊မီးဖိုချောင်သုံး ဓာတ်ငွေ့ကိုယ်စားလှယ်လုပ်ငန်းတို့ ဖြစ်သည်။ အဆိုပါ လုပ်ငန်းများအတွက် ကုန်ကျစရိတ်မကြီးမားဘဲ ရပ်ကွက်အတွင်း လုပ်ကိုင်နိုင်ဟု ဆိုသည်။ ဥပမာ မီးဖိုချောင်သုံး ဓာတ်ငွေ့ (LPG)သည် ရေသန့်ဘူး ဖြန့်ဝေသည့်ကိုယ်စားလှယ် လုပ်ငန်းကဲ့သို့ပင် သတ်မှတ်စည်းကမ်းအတိုင်း ဆောင်ရွက်ပါက အသားတင်အမြတ်ရနိုင်သည်ဟု ဦးဝဏ္ဏကျော်က အကြံပြုသည်။ ရန်ကုန်မြို့ ပြည်သူများ၏ ကျန်းမာရေးအသိ ရှိလာခြင်းကြောင့် ကိုယ်ကာယလေ့ကျင့်ခန်း လုပ်ကိုင်လာသူ များလာပြီး ရပ်ကွက်အတွင်းရှိ အခန်းငယ်များ၌ပင် GYM လုပ်ငန်းများ အောင်မြင်နေသည်ဟု ဆိုသည်။
နည်းပညာသုံး ဝန်ဆောင်မှုများတွင် ကုမ္ပဏီများ၌ DATA Centre ထူထောင်ပေးခြင်းအတွက် အကြံပေးနှင့် တပ်ဆင်သင်ကြားပေးခြင်းလုပ်ငန်း၊ အတတ်ပညာတစ်ခုခုအား YouTube Channel မှ သင်ကြားပေးခြင်း လုပ်ငန်း၊ တစ်နိုင်တစ်ပိုင် ကြော်ငြာဂရပ်ဖစ်ဒီဇိုင်း ရေးဆွဲပေးခြင်းလုပ်ငန်း၊ မြန်မာဆန်သော Web-site Domain များ ဖန်တီးဝယ်ယူခြင်း၊ ပြန်လည်ရောင်းချခြင်းလုပ်ငန်းနှင့် Google Adsense အတိုင်ပင်ခံနှင့် ကြော်ငြာကိုယ်စားလှယ်လုပ်ငန်းတို့သည် အချိန်တိုအတွင်း အလုပ်ဖြစ်နိုင်သည်ဟုလည်း စစ်တမ်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
‘‘အဲဒီထဲမှာ အိုင်ဒီယာအကောင်းဆုံးရှိမယ်ဆိုရင် အရင်းအနှီးအနည်းဆုံးနဲ့ အကျိုးအမြတ် အများဆုံး ပြန်ရမယ့်အလုပ်က တော့ နံပါတ် (၁၅) (မြန်မာဆန်သော Website Domain များ ဖန်တီးဝယ်ယူခြင်း၊ ပြန်လည်ရောင်းချခြင်းလုပ်ငန်း) ပါပဲဗျာ’’ ဟု ထိုလုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်သူ လူငယ်တစ်ဦးက သူ၏ အမြင်ကို ပြောသည်။ ထိုလုပ်ငန်းသည် ခေတ်နှင့်လိုက်လျော ညီထွေသည့် မြန်မာဒိုမိန်းများကို ဝယ်ယူထားရုံသာ ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ ဥပမာ Shalpay (ရှယ်ပေး)ဆိုသည့် Domain တစ်ခုကို ဝယ်ထားလျှင် ထိုအမည်ကို အသုံးပြုလိုသည့် လုပ်ငန်းရှင်က ဝယ်ယူထားသူထံမှပြန်လည်ဝယ်ယူရမည်ဟု ဆိုသည်။ ဒိုမိန်းယူစဉ်က ကျပ်နှစ်သောင်းခန့်သာ ရှိသော်လည်း ပြန်လည်ရောင်းချသည့်အခါ ကြိုက်ကြေးခေါ်ယူနိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။ ‘‘ဒီလုပ်ငန်းရဲ့ အဓိကအသက်က ဘယ်လိုနာမည်တွေကို ကိုယ်ဝယ်ထားပြီး ဘယ်လိုလူတွေဆီ ဘယ်ဈေးနဲ့ ပြန်ရောင်းမလဲဆိုတာ စဉ်းစားတတ်ဖို့ပဲ လိုတယ်ဗျ။ ဒီလုပ်ငန်းက မြန်မာနိုင်ငံမှာသာ မတွင်ကျယ်သေးပေမယ့် တခြား နိုင်ငံတွေမှာ တော်တော်အလုပ်ဖြစ်တယ်ဗျ’’ဟု ဆိုသည်။ သို့သော် ဝယ်ယူနိုင်သည့် လုပ်ငန်းရှင်ကို ရှာဖွေရသည်မှာ အခက်အခဲဖြစ်ပြီး ထိုလုပ်ငန်းကို အသုံးပြုသူ နည်းနေသေးသည်ဟု ထိုလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများက ပြောသည်။
အစားအသောက်များ ရောင်းချရာတွင် ရွေ့လျားနိုင်သောလှည်းဖြင့် မြန်မာ့ရိုးရာ အစားအသောက်များ ရောင်းချခြင်း၊ကိုယ်ပိုင်ဟန်ဖြင့် ဖန်တီးထားသော ထူးခြားသည့် အရသာဖြင့် ရေခဲမုန့် ပြုလုပ်ရောင်းချခြင်းနှင့် Fast Food (အဆင်သင့်စားသောက်နိုင်သည့် အစားအစာများ) စားသောက်ဆိုင်လုပ်ငန်းတို့လည်း အလားအလာကောင်းသည်ဟု ဆိုသည်။ ဆိုင်ခန်းငှားရမ်းခ ကြီးမြင့်လာခြင်းကြောင့် မော်တော်ယာဉ်များ၊ ရွေ့လျားလှည်းများဖြင့် အစားအသောက်များ ရောင်းချခြင်းများကလည်း လာမည့်နှစ်များအတွင်း ဆက်လက်အလုပ်ဖြစ်နေဦးမည်ဟု ဆိုသည်။ ‘‘ကားနဲ့ရောင်းတာက ဆိုင်ငှားခ သက်သာတယ်။ နောက်ပြီး ဈေးရောင်းရမယ့်နေရာကို အလွယ်တကူလည်း ပြောင်းရွှေ့နိုင်တယ်’’ဟု လှည်းတန်းတွင် မော် တော်ယာဉ်ဖြင့် ဈေးရောင်းချနေသည့် မသိင်္ဂီက ပြောသည်။ ရန်ကုန်မြို့၏ အချက်အချာကျသည့် နေရာများတွင် ငှားရမ်းခ ကျပ်ငါးသိန်းမှ ကျပ်သိန်းဆယ်ဂဏန်းထိ ရှိနေသည်။
နောက်ဆုံးတစ်ခုသည် ကြက်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း ဖြစ်သည်။ ကြက်သား၊ ကြက်ဥဈေးကွက်သည် နိုင်ငံအတွင်း ကြီးမားကျယ်ပြန့်စွာရှိခြင်းနှင့် အခြား တိရစ္ဆာန်မွေးမြူရေးထက် ကုန်ကျစရိတ်နည်းခြင်း၊ အချိန်တိုအတွင်း အကျိုးအမြတ်များခြင်းတို့ကြောင့် အလုပ်ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။
အထက်ပါ စစ်တမ်းအပြင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဈေးကွက်သုတေသနအဖွဲ့များ၏ ထုတ်ပြန်သော အစီရင်ခံစာများအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အလားအလာကောင်းသည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ရှိနေဆဲဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ Oxford Business Groupက ၂၀၁၉ ထုတ်ပြန်သော အစီရင်ခံစာ၌ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆောက်လုပ်ရေးနှင့် စွမ်းအင်ကဏ္ဍသည်အကျိုးအမြတ်အများဆုံး လုပ်ငန်းဟု ဆိုသည်။
ဆောက်လုပ်ရေးကဏ္ဍနှင့် ဆက်စပ်လုပ်ငန်းများ
လုပ်ငန်းများ ရပ်တန့်နီးပါးအထိ ဖြစ်ခဲ့သည့် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများသည် ယခုအချိန်တွင် ပြန်လည်အားကောင်းလာပြီဟု ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ဆိုသည်။ တန်ဖိုးသင့်နှင့် တန်ဖိုးနည်းအိမ်ရာများ ချေးငွေများရရှိလာခြင်း၊ ကွန်ဒိုမီနီယံများကို နိုင်ငံခြားသားများ ဝယ်ယူခွင့်ရှိလာခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ဆိုသည်။
‘‘ဆောက်လုပ်ရေးက နည်းနည်းဦးမော့လာပါပြီ’’ဟု လိုင်စင်ရ ကန်ထရိုက်တာအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျော်ဝင်းက ဆိုသည်။ ကိုရီးယားဘဏ္ဍာရေးလုပ်ငန်းစုဖြစ်သည့် KB (Kookmin Bank)ဥက္ကဋ္ဌ Yoon Jong Kyooကလည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် အိမ်ရာကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးရေး အလားအလာကောင်းများရှိ၍ ဘဏ္ဍာရေးလုပ်ငန်းများ တိုးချဲ့မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။ ထို့အပြင် နိုင်ငံတစ်ဝန်း ဖွံ့ ဖြိုးရေးအတွက် တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများကြောင့် နိုင်ငံအနှံ့ လိုအပ်ချက်မြင့်လာသည်ဟုဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် ဆောက်လုပ်ရေးကဏ္ဍနှင့် ဆက်စပ်သည့် ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်းများ ရောင်းချခြင်းနှင့် အိမ်ရာအလှဆင်လုပ်ငန်းများသည် လာမည့် ၂ နှစ်အတွင်း အလားအလာရှိသည့် လုပ်ငန်း တစ်ခုဟု သတ်မှတ်ခဲ့သည်။
အစားအသောက်လုပ်ငန်းများ
ရန်ကုန်မြို့တွင်း တိုးပွားလာသည့် လူဦးရေနှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်း အရှိန်မြင့်လာခြင်းကြောင့် အစားအသောက်ရောင်းချခြင်း လုပ်ငန်းများ အားကောင်းလာသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အစားအသောက်လုပ်ငန်းနှင့် ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများသည် လာမည့် ၂ နှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ စီးပွားရေး၏ သုံးပုံနှစ်ပုံရှိလာမည်ဟု ဂျာမနီစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းက ခန့်မှန်းထားသည်။ အစားအသောက်ရောင်းချရာတွင် မြန်မာ့ရိုးရာအစားအသောက်များ၊ တိုင်းရင်းသားရိုးရာ အစားအသောက်များသည် လက်ရှိ ဈေးကွက်အတွင်း ခေတ်စားလာသည့် အစားအသောက်လုပ်ငန်းများဖြစ်သည်ဟု စားသောက်ဆိုင် လုပ်ငန်းရှင်များက ဆိုသည်။
လောင်စာဆီနှင့် စွမ်းအင်ကဏ္ဍ
မြန်မာနိုင်ငံတွင် မော်တော်ယာဉ်သုံးစွဲမှု များလာခြင်းနှင့် ကုန် စည်ကူးသန်းရောင်းဝယ်မှု များလာခြင်းကြောင့် စက်သုံးဆီသုံးစွဲမှု များပြားလာသည်။ ထို့အပြင် နယ်ဘက်များတွင် ဆိုင်ကယ် သုံးစွဲမှုများလာခြင်းကြောင့် စက်သုံးဆီရောင်းချသည့် လုပ်ငန်းများသည် ယခုနှစ်ပိုင်းအတွင်း အလားအလာရှိသည့် လုပ်ငန်းဖြစ်လာသည်။ မော်တော်ယာဉ်သုံးစွဲမှု မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် မော်တော်ယာဉ် အပိုပစ္စည်းရောင်းချသည့် လုပ်ငန်းများလည်း အောင်မြင်နိုင်သည်။
ကိုယ်ပိုင်အမှတ်တံဆိပ် ထုတ်လုပ်ရောင်းချခြင်းများ
အစိုးရသည် SME ဟုခေါ် သော အသေးစား၊ အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို အားပေးလာခြင်းကြောင့် အစိုးရသက်တမ်း သုံးနှစ်အတွင်း ထိုလုပ်ငန်းများ ယခင်ထက် အားကောင်းလာသည်။ ကိုယ်ပိုင်အမှတ်တံဆိပ်ဖြင့် ထုတ်သည့် အစားအသောက်ကုန်များ၊ လူသုံးကုန်များ၊ မြန်မာ့ရိုးရာနှင့် တိုင်းရင်းသားရိုးရာ အမှတ်တရပစ္စည်းများ ရောင်းချခြင်း သည် အောင်မြင်သည့်လုပ်ငန်းများ ဖြစ်လာသည်။ ‘‘အရင်တုန်းက ထိုင်းဘက်က ဝင်တာတွေ သိပ်များတယ်။ အခုတော့ ရှမ်း၊ ကချင်နဲ့ ချင်းရိုးရာ အဆင်တွေဆို လူတွေက စိတ်ဝင်စားကြတယ်။ ဒါကိုလည်း ကိုယ်ပိုင်အမှတ်တံဆိပ်နဲ့ အဝတ် အစားတွေ ထုတ်ရောင်းတာ ပိုအဆင်ပြေတယ်’’ဟု ဗိုလ်ချုပ်ဈေး၊ အထည်နှင့် အိတ်မျိုးစုံရောင်းချ နေသော ကိုပြည့်စုံက ဆိုသည်။ ရိုးရာဖိနပ်၊ အိတ်များကိုလည်း တိုင်းရင်းသားရိုးရာအဆင်များဖြင့် ထုတ်လုပ်ရောင်းချခြင်းက အလျင်အမြန်ရောင်းအား ကောင်းလာပြီး လူငယ်များအကြား ဖက်ရှင်တစ်ခုပမာ ခေတ်စားလာသည်ဟု ဆိုင်ရှင်များက ဆိုသည်။
စိုက်ပျိုးရေးနှင့် မွေးမြူထုတ်လုပ် ရေးလုပ်ငန်းများ
ဒေသတွင်း အသားစားသုံးမှု မြင့်တက်လာခြင်း၊ နို့သောက်သုံးမှု မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် တိရစ္ဆာန်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများသည် အမြတ်အစွန်းရှိမည့် အလားအလာရှိသော လုပ်ငန်းများ ဖြစ်လာသည်။ ထိုလုပ်ငန်းကို Organic အသီးအနှံများ စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်ခြင်းသည် သာမန်ထက် ပိုမိုဝင်ငွေရလာနိုင်သည်။ ကျပ်ငွေတန်ဖိုးကျဆင်းနေပြီး ဆက်လက်ကျဆင်းနိုင်ခြေရှိသောကြောင့် ထိုအချက်ကို ပြည်တွင်းလုပ်ငန်းရှင်များ သတိထားရမည်ဟု ADB ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ စီးပွားရေးကျွမ်းကျင်သူ အကြီးတန်းအရာရှိ မစ္စယူမိကို တာမူရာက ပြောသည်။
ထို့အပြင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်း တစ်ခုကို စတင်လုပ်ကိုင်သူအတွက် Business Plan (လုပ်ငန်း စီမံချက်) ရေးဆွဲသင့်သည်ဟု ဈေးကွက်သုတေသနအဖွဲ့များက အ ကြံပြုထားသည်။
Credit -7Day News Journal
