အတာအိုးအေၾကာင္းသိေကာင္းစရာမ်ား•••
အတာအိုးဆိုတာ သၾကၤန္တြင္းမွာ သိၾကားမင္းက လူ႕ျပည္ကို ဆင္းလာတယ္လို႔ အယူရွိတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ သိၾကားမင္းကို ၾကိဳတာေပါ့။ အဲ့ဒီအခ်ိန္အတြင္းမွာ
မေကာင္းမႈ တတ္ႏိုင္သမွ်မလုပ္ဘဲ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္နဲ႔ပဲေမြ႕ေလ်ာ္ ၾကပါတယ္။ ဒီလိုပါပဲ အတာအိုးနဲ႔ အတူ အတာပန္းဆိုတာရွိတယ္။ အတာပန္းေတြကေတာ့……..
တနဂၤေႏြဆို အ-ဥ -အုန္းရြက္၊ၾသဇာရြက္ ၊
တနလၤာအတြက္ဆို … က -ခ-ဂ-ဃ-င ထဲက ကန္႔ေကာ္ပန္း၊ခေရ …
အဂၤၤါဆို ဇီးရြက္၊
ဗုဒၶဟူးဆို ရြက္လွ၊ေရတမာ၊
ၾကာသပေတးဆို ေၿမဇာ၊မာလကာရြက္၊
ေသာၾကာဆိုသေၿပပန္း၊
စေနဆို တမာရြက္၊ ဒန္းပန္း၊ အစရွိသၿဖင္႔…… ေန႔ ၇ ေန႔ကိုကိုယ္စားျပဳတဲ့ ၇ ေန႔နံပန္းနဲ႔ပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ကလဲ ပတ္၀န္းက်င္ကိုမူတည္ပီး ဒန္း၊ ဇီး၊ စသည္ျဖင့္
ထည့္ၾကတယ္။ သၾကၤန္ ၄ရက္လံုး အတာအိုးနဲ႔ၾကိဳပီး ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔ေရာက္ေတာ့ သဲျဖဴ၊ ခ်ည္ၾကိဳးေတြထပ္ျဖည့္ပီး အႏၱရာယ္ကင္း ပရိတ္ရြတ္ၾကတဲ့အခါ “အတာအိုး” နဲ႔
“အတာပန္း” ကေန “ပရိတ္အိုး” နဲ႔ “ပရိတ္ပန္း” အျဖစ္ အသြင္ကူးေျပာင္းပီး မိမ္တို႔အိမ္ ပတ္ပတ္လည္မွာ “ပရိတ္ပန္း” “ပရိတ္သဲ” ေတြနဲ႔ ကာရံပီး အႏၱရာယ္ကင္းေအာင္ လုပ္တယ္လို႔ အယူရွိတယ္။
သႀကၤန္ပံုျပင္
တခါက သိၾကားမင္းႏွင့္ ျဗဟၼာမင္းတို႔ ၂-ေယာက္ စကားလက္ဆံု ေျပာၾကရာ ‘ကႆပဘုရားရွင္လက္ထက္ မတိုင္ခင္က လူ႔ျပည္၌ တစ္ပတ္လွ်င္ ၈-ရက္ ရွိခဲ့ၿပီး ယခုအခါ ၇-ရက္သို႔ ေျပာင္းသြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း’ သိၾကားမင္းက ေျပာေလရာ
ျဗဟၼာမင္းက မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုကာ ျငင္းခုံၾကပါသတဲ့။
ထို႔ေနာက္ ႐ႉံးတဲ့သူ ေခါင္းျဖတ္ခံေၾကးဟု သတ္မွတ္ကာ လူ႔ျပည္သို႔ ဆင္းၿပီး ထိုအခ်ိန္က သီလ၊ သမာဓိႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ ရေသ့ထံတြင္ အဆံုးအျဖတ္ ခံယူၾကပါသတဲ့။
အဘိဉာဏ္ရ ရေသ့က ယခုအခါတြင္ လူ႔ျပည္တြင္ တနဂၤေႏြအစ စေနအဆံုး ၇-ရက္သာ ရွိေတာ့သည္ဟု အဆံုးအျဖတ္ေပးခဲ့ေလသတဲ့။ ျဗဟၼာမင္းလည္း သူ႔ကတိအတိုင္း သူ၏ဦးေခါင္းကို အဓိ႒ာန္ျဖင့္ ျဖတ္ၿပီး သိၾကားမင္းလက္သို႔ ေပးအပ္လိုက္ပါတယ္။
ထိုျဗဟၼာဦးေခါင္းျပတ္ႀကီး သိၾကားမင္းလက္ထဲသို႔ ေရာက္သည့္အခါ ဒီျဗဟၼာဦးေခါင္းျပတ္ႀကီးကို ေျမေပၚခ်ထားလွ်င္ ၇-ႏွစ္ ကမ႓ာမီးေလာင္ၿပီး မိုးေခါင္လိမ့္မည္၊ ေရတြင္ ထားပါကလည္း သမုဒၵရာ ၇-စင္းမွ ေရမ်ား
ခန္းေျခာက္သြားလိမ့္မည္လို႔ သိၾကားမင္းက စဥ္းစားမိသတဲ့။ ဒါနဲ႔ ေျမမွာလည္း မထား၊ ေရသို႔လည္း မပို႔ေတာ့ဘဲ နတ္သမီး ၇-ေယာက္ကို တစ္ဦးလွ်င္ တစ္ႏွစ္စီ ျဗဟၼာဦးေခါင္းကို ကိုင္ထားရန္ တာဝန္ေပးလိုက္သတဲ့။
ထိုနတ္သမီးေတြရဲ႕ တစ္ဦးမွ တစ္ဦးသို႔ ျဗဟၼာဦးေခါင္းကိုင္ရန္ အလႊဲအေျပာင္းကို သကၤႏၲလို႔ ေခၚၿပီး ထိုမွ ေ႐ြ႕ေလ်ာ ဆင္းသက္ကာ သႀကၤန္ဆိုတာ ျဖစ္လာပါသတဲ့။ ဒါကေတာ့ သႀကၤန္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေျပာတတ္တဲ့ ပံုျပင္ပါ။
ျမန္မာျပည္မွာ တစ္ႏွစ္တစ္ခါ ထုတ္ေဝတဲ့ သႀကၤန္စာမ်ားမွာလည္း ျဗဟၼာမင္းႀကီးရဲ႕ ဦးေခါင္းကို လႊဲေျပာင္းေပးေနပံုကို ေဖာ္ျပေလ့ရွိတာ သတိျပဳမိပါတယ္။
ဘာပဲေျပာေျပာ သႀကၤန္ဆိုတာ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ျခင္း အဓိပၸာယ္လို႔သာ လြယ္လြယ္ မွတ္လိုက္ၾကပါစို႔။
ျမန္မာသႀကၤန္ပြဲေတာ္မ်ားအစပုဂံေခတ္က
ေရွးမွတ္တမ္းမ်ားအရ ေရကစားပြဲေတာ္ကို ပထမဆံုး စတင္ခဲ့သည့္ ဘုရင္မွာ ပုဂံေခတ္၊ နရသီဟပေတ့မင္းလက္ထက္တြင္ဟု သိရပါတယ္။
ထိုမင္းသည္ ေရကစားပြဲေတာ္တြင္ သူ၏မိဖုရား ေစာလံုကို စ,ေနာက္မိခဲ့ျဖင့္ ေစာလံုမွ
ထမင္းပြဲတြင္ အဆိပ္ထည့္ကာ လုပ္ၾကံသည္အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဘုရင္က အခ်ိန္မီ သိရွိသျဖင့္ အသက္မေသခဲ့ဘဲ မိဖုရားေစာလံုကို မီးက်ီးခဲရဲရဲတြင္ မီးကင္သတ္ေစခဲ့ပါတယ္။ သႀကၤန္အစ ေၾကကြဲစရာ မွတ္တမ္းေလးတစ္ခုဟုသာ ဆိုပါရေစ။
ေရွာင္ၾကဥ္ဖြယ္ရာအျဖာျဖာ
ေရွးပညာရွိႀကီးေတြဟာ အတာႏွစ္ဦးမွာ ေရွာင္ၾကဥ္ရမယ့္ ဓေလ့တခ်ိဳ႕ သတ္မွတ္ထားတာ မွတ္သား သတိျပဳ ဆင္ျခင္ဖြယ္ ေတြ႕ရပါတယ္။အဲဒါေတြက သႀကၤန္အခါမွာ ……
(၁) ငိုေႂကြးျခင္း၊ ပူေဆြးျခင္း။
(၂) လိင္ဆက္ဆံျခင္း။
(၃) သူတပါးအသက္ သတ္ျဖတ္ျခင္း။
(၄) အရက္ မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲျခင္း။
(၅) စိတ္ဆိုးျခင္း၊ ခိုက္ရန္ျဖစ္ျခင္း။
(၆) ေသြးေဖာက္ ေသြးထုတ္ျခင္း။
(၇) ဆီလိမ္း ေဆးလိမ္းျခင္း။
(၈) သစ္ပင္ခုတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ထင္းခုတ္ျခင္း။
(၉) ကုန္ပစၥည္း ဝယ္ယူသိုေလွာင္ျခင္း။
(၁၀) ကုန္ပစၥည္း ေရာင္းခ်ျခင္း၊ ဆိုင္ထြက္ျခင္း မျပဳၾကရဘူး ဆိုတာပါပဲ။(သူ႔ေခတ္ သူ႔အခါ သူ႔ဓေလ့ထံုးစံ သူ႔အေၾကာင္းအက်ိဳးနဲ႔သူ ရွိပါလိမ့္မယ္။)
သႀကၤန္တြင္းသာ မဟုတ္ဘဲ ဘယ္အခ်ိန္အခါမဆို မေကာင္းေသာ အျပဳအမူ၊ အေျပာအဆို၊ အၾကံအစည္ေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါတယ္။
သႀကၤန္ခ်ိန္ခါ ျပဳဖြယ္ရာမ်ား
“မဟာသႀကၤန္”ႏွင့္ တြဲဖက္၍ “အတာ”၊ “အတာစား” ဟူေသာ ေဝါဟာရတို႔ကို ေျပာဆို သံုးစြဲၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
“အတာ”ဟူသည္ ေလာကီအလို ‘ဒဏ္သင့္ျခင္း’ ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ ‘အႏၲ-အဆံုး’ဟူေသာ ပါဠိပုဒ္မွ ‘အတာ’ျဖစ္လာသည္ဟုလည္း ၾကံဆၾကပါတယ္။
ယင္းအလိုအားျဖင့္ “အတာ”ဟူသည္ ‘ေနာက္ဆံုးကာလ၊ အက်ပိုင္းကာလ’ကို ဆိုလိုပါတယ္။
အတာရက္ကိုဤသို႔ဆို
“အတာရက္”မွာ သႀကၤန္အတက္ရက္ ျဖစ္၏။ ႏွစ္တစ္ႏွစ္၏ ေနာက္ဆံုးရက္ပင္ ျဖစ္တယ္။ သႀကၤန္အတက္ရက္ႏွင့္ ေမြးေန႔တိုက္ဆိုင္သူမ်ားသည္ “အတာသင့္”သူမ်ား ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါကိုပင္ အတာစားသည္ဟု ေျပာဆို သံုးစြဲေနၾကပါေသးတယ္။
အတာစားသည့္ ေန႔နံသားသမီးတို႔သည္ အတာတက္မည့္အခ်ိန္ အတိအက်တြင္ “အတာစား”ရပါတယ္။ အတာစားဟူသည္ အတာတက္ခ်ိန္မွာ ေကာင္းမြန္ သန္႔ရွင္းစြာ ဝတ္စား ဆင္ယင္လ်က္ အေရွ႕ေတာင္အရပ္သို႔ မ်က္ႏွာမူကာ
ပူေဇာ္႐ိုေသထိုက္သူမ်ားကို လႉဖြယ္ပစၥည္းတို႔ျဖင့္ ဆက္ကပ္ျခင္း လႉဒါန္းပူေဇာ္ျခင္း ျပဳၾကရတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတာေတြ ေတြ႕ရပါတယ္။
အတာစားျခင္းအက်ိဳးအမ်ိဳးမ်ိဳး
အတာစားျခင္း၏ အက်ိဳးကား … အတာပုည၊ ကုသလကို၊ ျပဳၾကကုန္ေသာ၊ အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီးတို႔သည္ “အတာကမၼံ ကေရာႏၲႆ မဟာေဘာဂံ မဟာသုခံ မဟပၹလံ
စတုဒၵိသံ ေဝရီေဇယ်သုမဂၤလံ”ဟု ေရွးပညာရွိတို႔ ေရးဖြဲ႕ခဲ့သည္ႏွင့္အညီ ထိုကဲ့သို႔ ရတနာသံုးပါး စသည္တို႔အား လႉဒါန္း ပူေဇာ္ၾကေသာ သူတို႔သည္ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာ မဂၤလာတရား ျပန္႔ပြားတိုးတက္ ျပည့္စံုကုန္ရာသည္ … ဟု မွတ္သားရဖူးပါတယ္။
အတာအိုးအတာပန္း
အတာအိုးကို သႀကၤန္ကို ေစာင့္ႀကိဳသည့္အေနျဖင့္ သႀကၤန္မက်ခင္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ရသည္။ (၇)ရက္သားသမီးတို႔အတြက္ ရည္႐ြယ္၍ ပန္း ၇-မ်ိဳးျဖစ္ေစ၊ အၫြန္႔
၇-မ်ိဳးျဖစ္ေစ ေရျပည့္အိုးမွာ ထိုးေလ့ ထည့္ၾကေလ့ရွိပါတယ္။
အညာနယ္ဘက္မွာေတာ့ သႀကၤန္က်သည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ အတာအိုးမွ ေရကို သြန္၍
သႀကၤန္ပန္း၊ သႀကၤန္အၫြန္႔တို႔ကို အိမ္ဦး ဝင္းထရံ စသည္တို႔၌ ထိုးစိုက္ကာ ႏွစ္သစ္မွာ ေဘးရန္ကင္းကြာ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ က်န္းမာခ်မ္းသာဖို႔ ဆုေတာင္းဆုယူ ျပဳၾကေလ့ရွိပါသည္။
#Credit: Myanmar Gezette.
