(Zawgyi)
ရာဇမဏိစူဠာ ေကာင္းမႈေတာ္သည္ စစ္ကိုင္း၏ အေက်ာ္ၾကားဆုံး အနက္တဆူျဖစ္၍ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ ေျမာက္ဘက္ (၆) မိုင္ခန႔္အကြာ၌ တည္ရွိၿပီး ဘြဲ႕အမည္မွာ ရာဇမဏိစူဠာ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာသကၠရာဇ္ (၉၉၈) ခုႏွစ္ ၊ ခရစ္ႏွစ္ (၁၆၃၆) ၊ ေတာ္သလင္းလဆန္း (၁၀) ရက္ ၊ တနလၤာေန႔တြင္ သတိုးဓမၼရာဇာ ဘြဲ႕ခံ သာလြန္မင္းတရားႀကီး တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့သည္။
ထိုဒကာေတာ္မင္းသည္ ပဲခူး ဟံသာဝတီ ျမန္မာ နန္းၿမိဳ႕ေတာ္ကို ၁၆၃၅ ခုႏွစ္တြင္ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းနန္းစိုက္ေတာ္မူရာ အင္းဝတည္ေထာင္ ဒုတိယျပည္ေထာင္စု အျဖစ္ အမွတ္တရ သေကၤတ ျပဳဖို႔ ရည္႐ြယ္ခဲ့သည္ ဟုဆို၏။ သို႔ေသာ္ေစတီေတာ္က ကႏၲီမွ ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ ဌါပနာေတာ္မူရန္ ႏွင့္ ဓမၼေစတီဘုရင္၏ တန္ခိုးျပာ ဒိတာဟာျပ သပိတ္လည္း ပါရဖို႔ရွိခဲ့သည္။ ယင္းပစၥည္း မူလက ပဲခူးမဟာေစတီတြင္ ကိန္ဝပ္ခဲ့ရသည္။ (ဓမၼေစတီဘုရင္သည္ ရွင္ထြက္ တဦးျဖစ္႐ုံမွ်မက ရာဇဓိရာဇ္ ဘုရင္သမီးေတာ္၊ ေနာက္ပိုင္း ဘုရင္မ ရွင္ေစာပု၏ ဆရာႏွစ္ပါး အနက္တစ္ပါးလည္းျဖစ္ခဲ့သည္။
ေနာက္ဆရာမွာ ဓမၼပါလ အမည္ရ၏။ ေကာင္းမႈ႕ေတာ္ ေစတီသည္ ၾကက္ဥသဏၭာန္ ထိပ္ဖူး ခုံးခုံးမွာ အဝန္း အားျဖင့္ ေပ ၉၀ဝ သို႔မဟုတ္ ၂၇၄ မီတာရွိၿပီး ၁၅၁ ေပ သို႔မဟုတ္ ၄၆ မီတာျမင့္ရွာသည္။ ပစၥယံ ၃ ဆင့္အလားတူ အဝိုင္းဆင့္ခံထား၍ ေစတီယင္ ျပင္ပရဂုဏ္ကား နတ္မင္း အပါး ၁၂ဝ အား ကိုယ္စီနတ္နန္း ထြင္း၍ ထားၿပီး ေစတီေတာ္တဆူလုံးကို မူ ၅ ေပ သို႔မဟုတ္ ၂.၅ မီတာျဖင့္ ေက်ာက္ဆစ္ထု ေက်ာက္သားတိုင္ အခိုင္အမာ ၈၁၂ ခု ေသာအကာအရံ တို႔ျဖင့္ အတြင္း၌ မူေခါင္း ေပါက္ထိပ္ထိ ေဖာက္ထားဘိ၏။ သီတင္းကြၽတ္ တာဝတႎသာ မီးပူေဇာ္ၾကရာဝယ္ တႏိုင္ငံလုံးဗုဒၶဘာသာဝင္အားလုံး ဘုရားသာ အေရာက္လာဖူး ေျမာ္၍ ဝါတြင္းကာလ ကုန္ဆုံးရအျဖစ္ လွစ္က်ဴးေကာ္ေရာ္ ပူေဇာ္ၾကသည္မွာ ဆီမီးခြက္တို႔ကို တရင္ျပင္လုံး အျပည့္ဖုံးမွ် ထြန္းညႇိၾကေလသည္။ဘုရား၏ တေဒါင့္တြင္ ၈ ေပခြဲ သို႔မဟုတ္ ၂ မီတာခြဲ ေစတီရင္ျပင္ဝယ္ စိုက္ထူထားေသာ ေက်ာက္တိုင္က ေကာင္းမႈ႕ေတာ္ သမိုင္းကို ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ဘုရား၏ အေနာက္ဖက္ ကန္ ၂ ကန္အနက္ တကန္က ေမတၱာကန္ ဟုအမည္ေပးထား၍ ကန္ဝန္းက်င္ရွိ မည္သည့္ သစ္ပင္ကမွ အ႐ြက္တခုတေလမွ ကန္မ်က္ႏွာျပင္ ေႂကြက်သက္ဆင္းျခင္း မရွိဟုသိရသည္။
ပုံသဏၭာန္ –
ေစတီေတာ္ကို ပစၥယံ သုံးဆင့္ခံထား၍ သပိတ္ေမွာက္ထားသကဲ့သို႔ တည္ထားသည္။ ထိုကဲ့သို႔စပါးက်ီပုံသဏၭာန္ ေစတီမ်ားကို သီဟိုဠ္ကြၽန္းတြင္ အေတြ႕မ်ားေလသည္။ ေစတီေတာ္၏ ဉာဏ္ေတာ္မွာ (၁၀၁) ေတာင္ ၊ လုံးပတ္ (၅၀၂ ေတာင္ ၂ မိုက္ ၄ သစ္) ရွိၿပီး ေစတီေတာ္ တည္ထားရာတြင္ အုပ္ခ်ပ္ေရေပါင္း (၁၀၁၂၆၅၅၂ ) ျဖင့္ တည္ထားခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ ေစတီေတာ္ကို ေက်ာက္ဆီမီးတိုင္ (၈၀၂) တိုင္တို႔ျဖင့္ ဝန္းရံထားၿပီး ျမန္မာ၊ မြန္ ႏွင့္ ယြန္း (ရွမ္း) အကၡရာတို႔ျဖင့္ ဗုဒၶဝင္ နိပါတ္ေတာ္မ်ားကို နံရံမ်ားတြင္ ေရးထြင္းထားေလသည္။
Credit – စြယ္စံုက်မ္း
(Unicode)
ရာဇမဏိစူဠာ ကောင်းမှုတော်သည် စစ်ကိုင်း၏ အကျော်ကြားဆုံး အနက်တဆူဖြစ်၍ စစ်ကိုင်းမြို့ မြောက်ဘက် (၆) မိုင်ခန့်အကွာ၌ တည်ရှိပြီး ဘွဲ့အမည်မှာ ရာဇမဏိစူဠာ ဖြစ်သည်။ မြန်မာသက္ကရာဇ် (၉၉၈) ခုနှစ် ၊ ခရစ်နှစ် (၁၆၃၆) ၊ တော်သလင်းလဆန်း (၁၀) ရက် ၊ တနင်္လာနေ့တွင် သတိုးဓမ္မရာဇာ ဘွဲ့ခံ သာလွန်မင်းတရားကြီး တည်ထားကိုးကွယ်ခဲ့သည်။
ထိုဒကာတော်မင်းသည် ပဲခူး ဟံသာဝတီ မြန်မာ နန်းမြို့တော်ကို ၁၆၃၅ ခုနှစ်တွင် ရွှေ့ပြောင်းနန်းစိုက်တော်မူရာ အင်းဝတည်ထောင် ဒုတိယပြည်ထောင်စု အဖြစ် အမှတ်တရ သင်္ကေတ ပြုဖို့ ရည်ရွယ်ခဲ့သည် ဟုဆို၏။ သို့သော်စေတီတော်က ကန္တီမှ ဗုဒ္ဓစွယ်တော် ဌါပနာတော်မူရန် နှင့် ဓမ္မစေတီဘုရင်၏ တန်ခိုးပြာ ဒိတာဟာပြ သပိတ်လည်း ပါရဖို့ရှိခဲ့သည်။ ယင်းပစ္စည်း မူလက ပဲခူးမဟာစေတီတွင် ကိန်ဝပ်ခဲ့ရသည်။ (ဓမ္မစေတီဘုရင်သည် ရှင်ထွက် တဦးဖြစ်ရုံမျှမက ရာဇဓိရာဇ် ဘုရင်သမီးတော်၊ နောက်ပိုင်း ဘုရင်မ ရှင်စောပု၏ ဆရာနှစ်ပါး အနက်တစ်ပါးလည်းဖြစ်ခဲ့သည်။
နောက်ဆရာမှာ ဓမ္မပါလ အမည်ရ၏။ ကောင်းမှု့တော် စေတီသည် ကြက်ဥသဏ္ဌာန် ထိပ်ဖူး ခုံးခုံးမှာ အဝန်း အားဖြင့် ပေ ၉၀ဝ သို့မဟုတ် ၂၇၄ မီတာရှိပြီး ၁၅၁ ပေ သို့မဟုတ် ၄၆ မီတာမြင့်ရှာသည်။ ပစ္စယံ ၃ ဆင့်အလားတူ အဝိုင်းဆင့်ခံထား၍ စေတီယင် ပြင်ပရဂုဏ်ကား နတ်မင်း အပါး ၁၂ဝ အား ကိုယ်စီနတ်နန်း ထွင်း၍ ထားပြီး စေတီတော်တဆူလုံးကို မူ ၅ ပေ သို့မဟုတ် ၂.၅ မီတာဖြင့် ကျောက်ဆစ်ထု ကျောက်သားတိုင် အခိုင်အမာ ၈၁၂ ခု သောအကာအရံ တို့ဖြင့် အတွင်း၌ မူခေါင်း ပေါက်ထိပ်ထိ ဖောက်ထားဘိ၏။ သီတင်းကျွတ် တာဝတိံသာ မီးပူဇော်ကြရာဝယ် တနိုင်ငံလုံးဗုဒ္ဓဘာသာဝင်အားလုံး ဘုရားသာ အရောက်လာဖူး မြော်၍ ဝါတွင်းကာလ ကုန်ဆုံးရအဖြစ် လှစ်ကျူးကော်ရော် ပူဇော်ကြသည်မှာ ဆီမီးခွက်တို့ကို တရင်ပြင်လုံး အပြည့်ဖုံးမျှ ထွန်းညှိကြလေသည်။ဘုရား၏ တဒေါင့်တွင် ၈ ပေခွဲ သို့မဟုတ် ၂ မီတာခွဲ စေတီရင်ပြင်ဝယ် စိုက်ထူထားသော ကျောက်တိုင်က ကောင်းမှု့တော် သမိုင်းကို ဖော်ပြထားပါသည်။ ဘုရား၏ အနောက်ဖက် ကန် ၂ ကန်အနက် တကန်က မေတ္တာကန် ဟုအမည်ပေးထား၍ ကန်ဝန်းကျင်ရှိ မည်သည့် သစ်ပင်ကမှ အရွက်တခုတလေမှ ကန်မျက်နှာပြင် ကြွေကျသက်ဆင်းခြင်း မရှိဟုသိရသည်။
ပုံသဏ္ဌာန် –
စေတီတော်ကို ပစ္စယံ သုံးဆင့်ခံထား၍ သပိတ်မှောက်ထားသကဲ့သို့ တည်ထားသည်။ ထိုကဲ့သို့စပါးကျီပုံသဏ္ဌာန် စေတီများကို သီဟိုဠ်ကျွန်းတွင် အတွေ့များလေသည်။ စေတီတော်၏ ဉာဏ်တော်မှာ (၁၀၁) တောင် ၊ လုံးပတ် (၅၀၂ တောင် ၂ မိုက် ၄ သစ်) ရှိပြီး စေတီတော် တည်ထားရာတွင် အုပ်ချပ်ရေပေါင်း (၁၀၁၂၆၅၅၂ ) ဖြင့် တည်ထားခဲ့သည်ဟု သိရသည်။ စေတီတော်ကို ကျောက်ဆီမီးတိုင် (၈၀၂) တိုင်တို့ဖြင့် ဝန်းရံထားပြီး မြန်မာ၊ မွန် နှင့် ယွန်း (ရှမ်း) အက္ခရာတို့ဖြင့် ဗုဒ္ဓဝင် နိပါတ်တော်များကို နံရံများတွင် ရေးထွင်းထားလေသည်။
Credit – စွယ်စုံကျမ်း