#ပဒိုင္း
ျမန္မာ အမည္ – ပဒိုင္း၊
အျခားအမည္ – ေဆးမင္းရာဇာ လို႔လဲေခၚပါသည္၊၊
ထိုင္းမႈိင္းမူးေဝၿပီး စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစေသာ သတၱိ ရွိ၍ ပန္းထိုင္း>ပတိုင္း> ပဒိုင္းဟု အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္းလဲ ေခၚေဝၚၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ပါဠိ အမည္မွာ ဥမတၱက ၊ မာတုလ လို႔ေတြ႕ရပါသည္၊၊
ကမၻာေပၚရွိ သမပိုင္းေဒသမ်ားႏွင့္ အပူပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ့စြာေပါက္ေရာက္သည္။
အရြက္မ်ားသည္ ၁၀ စင္တီမီတာမွ ၂၀ စင္တီမီတာထိ ရွည္လ်ားၿပီး ၅ စင္တီမီတာမွ ၁၈ စင္တီမီတာထိ က်ယ္ျပန႔္သည္။
အပြင့္မ်ားသည္ ၅ စင္တီမီတာမွ ၂၀ စင္တီမီတာထိ ရွည္လ်ားသည္။ အပြင့္ဝတြင္ ၄ စင္တီမီတာမွ ၁၂ စင္တီမီတာထိ က်ယ္ဝန္းသည္။ အပြင့္အေရာင္မွာ အျဖဴမွသည္ အဝါ၊ ပန္းေရာင္၊ ခရမ္းေဖ်ာ့ေရာင္ စသည္ျဖင့္ ရွိၾကသည္။
ပဒိုင္းသီးမွာ ဆူးမ်ားျဖင့္ ျပည့္ႏွက္ေနသည့္ အခြံမာသီးျဖစ္သည္။ အသီးသည္ ၄ စင္တီမီတာမွ ၂၀ စင္တီမီတာထိ ရွည္လ်ားၿပီး ၂ စင္တီမီတာမွ ၆ စင္တီမီတာထိ က်ယ္ျပန႔္သည္။
အသီးရင့္မွည့္လာေသာအခါတြင္ အခြံမာမွာ အက္ကြဲေပါက္ထြက္ၿပီး အေစ့မ်ား က်ဲျပန႔္သည္။
ပဒိုင္းသည္ မေကာင္းဆိုးဝါးပင္ဟုပင္ ေခၚဆိုေလာက္ေအာင္ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစတတ္သည္။ ပဒိုင္း၏ အမည္ Datura မွာ ဟင္ဒီဘာသာစကားမွ ဆင္းသက္လာၿပီး dhatūrā (“thorn apple” ဆူးမ်ားျဖင့္ျပည့္ႏွက္ေနေသာ ပန္းသီးဟု အနက္ရသည္။ ပဒိုင္းမ်ိဳးစိတ္ (၉)မ်ိဳး ရွိသည္။
ပဒိုင္းပင္တြင္ tropane alkaloids ပါဝင္ျခင္းေၾကာင့္ အဆိပ္အျဖစ္ အသုံးျပဳၾကသည္။ အဆိပ္ပါဝင္ႏႈန္းမွာ အပင္၏ သက္တမ္း၊ အရြယ္အစား၊ ေပါက္ေရာက္ရာ ေဒသႏွင့္ ေဒသ၏ ရာသီဥတုအေပၚတြင္ မူတည္ၿပီး ရာခိုင္ႏွန္း အနည္း၊ အမ်ား ရွိသည္။
ပဒိုင္းသည္ လူကို ဆိုးက်ိဳးျဖစ္ေစေသာမူးယစ္ေဆးဝါးျဖစ္သည္။ ငယ္ရြယ္သူမ်ားႏွင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္မ်ားသည္ ပဒိုင္းပင္၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုခုကို စားသုံးမိလၽွင္ အျပင္းအထန္ေနမေကာင္းျဖစ္ကာ အသက္ေသဆုံးသည္ထိ ျဖစ္သည့္ ေဆးမွတ္တမ္းမ်ား ရွိသည္။
ပဒိုင္းပင္သည္ အဆိပ္အျဖစ္ မိမိကိုယ္မိမိ ေသေၾကာင္းႀကံစည္ျခင္းႏွင့္ လူသတ္ျခင္းမ်ားတြင္ အသုံးျပဳၾကသည္။ ၁၉၅၀ မွ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္အၾကား အိႏၵိယနိုင္ငံ ၊ Agra ရွိဓာတုဓာတ္ခြဲခန္းမ်ား၏ စုံစမ္းမႈအရ ပဒိုင္းစားသုံးမႈေၾကာင့္ ေသဆုံးသူေပါင္း ၂၇၇၈ ဦးရွိခဲ့သည္ဟု သိရွိရသည္။
ပဒိုင္းပင္၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုခုကို စားသုံးမိလၽွင္ စိတ္ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္ကာ စိတ္မူမမွန္ဘဲေနာက္ အသက္ေသဆုံးသည္အထိ ျဖစ္ရသည္။
ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔က ဆုပ္လည္းစူး၊ စားလည္း႐ူးဟူ၍ ပဒိုင္းကို ကိုယ္စားျပဳ ေဖာ္ျပသည္။
ပဒိုင္းပင္သည္ အပင္ငယ္ျဖစ္ၿပီး ၂ေပ – ၃ ေပ ခန္ ့ျမင့္နိုင္ပါတယ္၊၊ ပင္စည္ရိုးနဲ႔ ့အပြင့္ကို စြဲၿပီး ပဒိုင္းျဖဴ ၊ ပဒိုင္းဝါ ၊ ပဒိုင္းနက္ ဆိုၿပီး ခြဲျခားထားၾကပါတယ္။
အရြက္သည္ ရြက္လြဲထြက္ၿပီး အရင္းပိုင္းက်ယ္ကာ အဖ်ားပိုင္ ရႉးသြား ၿပီး ရြက္ရင္း ညီညာမႈ မရွိပဲ တဖက္တို တဖက္ရွည္ ျဖစ္ေနပါတယ္၊၊ ရြက္ညႇာမွာ ရွည္ၿပီး ရြက္ေၾကာမ်ား ထင္ရွား ေၾကာင္း ေတြ ့ရတယ္၊၊ ရြက္နားမ်ားတြင္ အတြန္ ့ေလးမ်ားပါပါတယ္၊၊ အပြင့္သည္ ေခါင္းေလာင္းပုံ ျဖစ္ၿပီး အရြယ္အစား အေတာ္ႀကီးပါတယ္။
တစ္ပြင့္ျခင္း ပြင့္ကာ အပြင့္ ၁ ထပ္မွ ၃ ထပ္ ရွိပါထယ္၊၊ အပြင့္ ၃ ထပ္ရွိရင္ ပဒိုင္း ခတၱာ ဟုေခၚၾကပါတယ္။ အပြင့္ ခရမ္း နက္ေရာင္ရွိေသာ အပင္ကို ေဆးဖက္ဝင္ အသုံးမ်ားပါတယ္။ အသီးသည္ တလုံးျခင္း သီးေသာ အသီးမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ အခ်င္း ၁.၅ လက္မမွ ၂ လက္မ အထိ ရွိပါတယ္။
အသီးေပၚတြင္ ဆူးေလးမ်ားရွိေၾကာင္းေတြ ့ရပါတယ္။ အေစ့ ေလးမ်ားကေတာ့ အနက္ေရာင္ရွိပါတယ္၊၊
ပဒိုင္းပြင္းသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေတာ္သလင္းလ မွ တေပါင္းလ အတြင္း မ်ားစြာ ပြင့္ေသာလည္း အျခားေသာ လမ်ားတြင္ အသင့္အတင့္ ပြင့္ေၾကာင္းေတြ ့ရပါတယ္၊၊
ပဒိုင္းပြင့္ရဲ့ဝတ္ရည္ကို စုပ္ယူေသာ ပ်ားပတုန္းတို ့သည္ ထိုင္းမွိုင္းရစ္မူးၿပီး ေျမသို႔ ့ၾကရပါတယ္။
ပဒိုင္းသည္ အဆိပ္ပင္ ျဖစ္ကာ ပဥၥငါးပါးလုံး အဆိပ္ရွိ ပါတယ္၊၊ အဆိပ္အမ်ိဳးအစားအေနျဖင့္ ထာ၀ရ အဆိပ္မ်ိဳးျဖစ္ကာ ဥပါဝိသ ေခၚ အဆိပ္ငယ္မ်ိဳးတြင္ ပါဝင္ေၾကာင္း က်မ္းမ်ားတြင္ ေတြ ့ရပါတယ္၊၊
ပဒိုင္းအဆိပ္သင့္ေသာ လကၡဏာ မ်ား မွာ – အသားအေရကို ေျခာက္ေသြ ့ေစျခင္း – မ်က္လုံးေၾကာ က်ယ္ျပန္ ့ေစျခင္း – ပါးစပ္ႏွင့္ လၽွာတို ကို ေျခာက္ ေသြ ့ေစျခင္း – ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာ႐ုံေၾကာတို ့ကို ထုံထိုင္းေစျခင္း – အသိဉာဏ္ ပ်က္စီးေစၿပီး ႐ူးသြပ္ေစျခင္း စသည္တို ့ျဖစ္ပါတယ္၊၊
ေဆးအျဖစ္ အသုံးျပဳရာတြင္စင္ၾကယ္ေအာင္ ျပဳျပင္(သုဒၵျပဳ) ၿပီးမွ သုံးရပါမယ္၊၊
စင္ၾကယ္ေအာင္ျပဳလုပ္ပုံမွာ – အသုံးျပဳလိုေသာ ပဒိုင္းပင္၏ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုခုကို ႏြားနို ့တြင္ တစ္ နာရီၾကာေအာင္ ျပဳတ္ရမယ္၊၊ ထိုသို ့သုံးႀကိမ္ ျပဳျခင္းျဖင့္ ပဒိုင္းရွိ အဆိပ္ဓာတ္တို ကုန္ခမ္းသြား ပါမယ္၊၊ ထိုအခါမွ အသုံးျပဳရေၾကာင္း ေရွးေဟာင္းေဆးက်မ္းမ်ားမွာ ျပဆိုထားပါတယ္၊၊
ပဒိုင္းအဆိပ္သင့္ပါက ေျဖေဆးအျဖစ္ ` ပဒိုင္းသီးစားေသာ မ႐ူးေလာ၊ အမဲေျခာက္ဖုတ္စားေသာ မေပ်ာက္ေလာ ´ ဟူေသာ ေလာက်မ္းအရ အမဲေျခာက္ဖုတ္ ေႂကြးပါ၊
အဆိပ္ေျဖက်မ္းအရ ` ေဒါက္ရပ္ေခါက္ႏွင့္ ထန္းလ်က္ေကၽြးပါ ၊၊ ႀကိတ္၍ ေပးရပါတယ္၊၊ ထန္းလ်က္ သက္သက္ေကၽြးလည္း ရပါတယ္ ၊
#ေဆးအသုံးျပဳပုံ
၁ – အမ်ိဳးသမီးမ်ား သားျမတ္တြင္အႀကိတ္အဖု ျဖစ္ျခင္း အတြက္ ပဒိုင္းရြက္ကို နႏြင္းနဲ ့ႀကိတ္ၿပီး အုံေပးပါ၊၊
၂ – အဆစ္ေရာင္ေရာဂါႏွင့္ အရိုးအဆစ္ ကိုက္ခဲျခင္းပါက ပဒိုင္း၇ြက္ကို မီးကင္၍ ကပ္ေပးပါ ၊၊
၃ – ပန္းနာရင္ၾကပ္ ေရာဂါတြင္ ပဒိုင္းရြက္ေျခာက္ကို ေဆးေပါ့လိပ္တြင္ထည့္ၿပီး ေသာက္ေပးပါ၊၊
၄ – အဆိပ္သုတ္သင္ၿပီးေသာ ပဒိုင္းေစ့ကို ႀကိတ္ၿပီး၊ သြားဖုံးရင္းတြင္သိပ္ေပးပါက သြားနာ သြားကိုက္ျခင္း ကို ေကာင္းေစပါတယ္၊၊
၅ – ေခါင္းကိုက္ မ်က္ရိုးကိုက္ခါးကိုက္ ဒူလာ အေညာင္း အကိုက္ ေ၀ဒနာတြင္ အဆိပ္သုတ္သင္ၿပီးေသာ ပဒိုင္းေစ့ကို အမႈန္ ့ျပဳ၍ ႏွမ္းဆီတြင္ ၇ရက္စိမ္ၿပီး ပြတ္လိမ္းေပးပါ၊၊ အဝတ္ပါးပါးႏွင့္ စည္းထားေပးပါ၊၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဓမၼတာလာစဥ္ ကိုက္ခဲျခင္း၊ ေ၀ဒနာ အတြက္ ဆီးခုံေပၚတြင္လိမ္းေပးျခင္းျဖင့္ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္၊၊
၆ – ေခ်ာင္းဆိုး၊ ရင္ၾကပ္ ပန္းနာ ေရာဂါတြင္ ပဒိုင္းသီးကို ျပာခ်ၿပိး ဆားပုပ္ ႏွင့္ဆတူ စပ္ကာ သံပုရာရည္ ေရွာက္ရည္ႏွင့္ ေရာစပ္ ေသာက္သုံးပါ ၊၊
၇ – ေခြး႐ူးဆိပ္ေျဖေဆး အျဖစ္ ပဒိုင္းျမစ္ကို ဆန္ေဆးရည္ႏွင့္ေသြး၍ တိုက္ၿပီး အမဲေျခာက္ဖုတ္ ေကၽြးပါ၊၊ ေခြး႐ူးေရာဂါကုေဆး အျဖစ္ ေဆးက်မ္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ေဆးဖက္ဝင္ အပင္ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္ ၊၊
သုံးတက္လၽွင္ေဆး မသုံးတက္လၽွင္ ေဘး ဆို သည့္စကားအတိုင္း ဆုပ္လၽွင္စူး စားလၽွင္႐ူး ဟု လူတို႔ ေခေၚဝၚေနေသာ ပဒိုင္းပင္ သည္ သုံးတတ္ေသာ သမားေတာ္တို႔ ့အတြက္ အသုံးခ် ေဆးဖက္ဝင္အပင္တမ်ိဳး ျဖစ္ေပသည္၊၊
ကိုးကား
ပဒိုင္းသီးစား၍ ရူးသြားသည္ဟု စာထဲမွာ ဖတ္ရသျဖင့္ စိတ္ဝင္စား၍ ရွာေဖြ တင္ျပေပးလိုက္ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
#ခ်ဳိသြယ္ဦး
